Biến chứng khó lường của bệnh viêm phổi ở trẻ

Dấu hiệu nào cho thấy trẻ bị mắc viêm phổi? Biến chứng viêm phổi ở trẻ em là gì?… Các thông tin dưới đây sẽ giải đáp các thắc mắc về viêm phổi và những biến chứng khó lường của căn bệnh này.

Tại sao viêm phổi thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi?

Viêm phổi ở trẻ em là một tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp nặng và có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Mặc dù viêm phổi có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng trẻ em dưới 5 tuổi là nhóm tuổi thường gặp nhiều nhất và có nguy cơ cao hơn.

Viêm phổi thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi vì hệ miễn dịch của trẻ còn đang phát triển và chưa đủ mạnh mẽ để chống lại các tác nhân gây viêm phổi. 

Dấu hiệu nhận biết trẻ em mắc viêm phổi

Dấu hiệu ở trẻ sơ sinh

• Sốt cao trên 39 độ;
• Trẻ nằm li bì, ngủ liên tục và mệt mỏi;
• Trẻ bị khó thở, thở nhanh, dùng cả bụng để co bóp và cố gắng để thở;
• Ho khan, sau đó ho có đờm, đờm trắng rồi chuyển xanh hoặc vàng;
• Da xanh xao, nhợt nhạt;
• Tức ngực hoặc đau bụng;
• Nôn trớ hoặc tiêu chảy;
• Bỏ bú hoặc bú ít;

Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ nhỏ

• Thở rất nhanh;
• Thở rít, thở khò khè;
• Sốt;
• Ho;
• Nghẹt mũi;
• Ớn lạnh;
• Nôn ói;
• Đau tức ngực;
• Đau bụng, tiêu chảy;
• Mệt mỏi, ít vận động;
• Chán ăn, ăn không ngon;
• Môi, đầu móng tay xanh hoặc xám.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thở nhanh là một triệu chứng rõ ràng và xuất hiện sớm nhất khi trẻ bị viêm phổi. Dấu hiệu này còn sớm hơn cả các dấu hiệu có được khi nghe phổi bằng ống nghe hoặc chụp X-quang. Bố mẹ chú ý để có thể dễ dàng phát hiện dấu hiệu thở nhanh của bé ngay tại nhà:

• Trẻ em dưới 2 tháng, nhịp thở từ 60 lần/phút trở lên được coi là thở nhanh.
• Trẻ em từ 2 đến 12 tháng, nhịp thở từ 50 lần/phút trở lên được coi là thở nhanh.
• Trẻ em từ 12 tháng đến 5 tuổi, nhịp thở từ 40 lần/phút trở lên được coi là thở nhanh

Biến chứng khó lường và nguy hiểm của bệnh viêm phổi ở trẻ em

Nhiễm trùng huyết

Đây là một biến chứng nghiêm trọng và khó điều trị của bệnh viêm phổi. Khi vi khuẩn xâm nhập vào hệ tuần hoàn, chúng có thể lan rộng đến các bộ phận khác trong cơ thể, gây ra nhiễm trùng máu. Vi khuẩn trong huyết quản có thể phát tán đến các cơ quan quan trọng khác như tim, não, thận và gan, gây ra các biến chứng nặng nề.

Tràn mủ màng phổi

Tràn mủ màng phổi là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh viêm phổi. Đây là tình trạng màng phổi bị viêm nhiễm và tạo ra mủ, gây khó khăn trong hô hấp và có thể dẫn đến các vấn đề kháng thuốc. Triệu chứng của tràn mủ màng phổi bao gồm sốt cao, ho có đờm mủ, khó thở, đau ngực, mệt mỏi và yếu đuối.

Viêm màng não

Các biến chứng có thể bao gồm viêm não, viêm màng não não tủy, viêm não mủ, viêm não tương tự và các vấn đề liên quan đến hệ thần kinh trung ương.

Viêm màng não gây ra sốt cao, đau đầu nghiêm trọng, cứng cổ (khó cúi gập cổ xuống ngực), buồn nôn, nôn mửa, nhức mỏi, nhạy ánh sáng, rối loạn ý thức và có thể gây co giật. Viêm màng não có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho não, hệ thần kinh và đe dọa tính mạng của trẻ. 

Hội chứng suy hô hấp cấp

Suy hô hấp cấp có thể gây tổn thương và sẹo các mô phổi, làm suy giảm chức năng hô hấp và gây khó thở mỗi ngày.

Tràn dịch màng tim, trụy tim

Bệnh viêm phổi ở trẻ em có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tuần hoàn và dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như tràn dịch màng tim, bóng tim to và trụy tim. 

Các biến chứng khác

Như viêm phúc mạc, viêm nội tâm mạc, viêm khớp,…

Phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em bằng những cách nào?

Viêm phổi ở trẻ em là một bệnh nguy hiểm và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa và ngăn chặn để giảm nguy cơ mắc viêm phổi:

Tiêm chủng vắc xin 

Vi khuẩn ho gà Bordetella pertussis và vi khuẩn Haemophilus influenzae týp B 

Những vi khuẩn này có thể gây bệnh viêm phổi ở trẻ em, bộ y tế khuyến cáo nên cho trẻ tiêm phòng ngừa khi trẻ được 2 tháng tuổi.

Vi khuẩn phế cầu 

Tác nhân phổ biến gây bệnh viêm phổi được khuyến cáo tiêm cho trẻ từ 2 tháng tuổi.

Virus cúm mùa

Virus cúm mùa có thể dẫn đến biến chứng viêm phổi vì thế, tiêm vắc xin phòng bệnh cúm mùa là điều rất quan trọng. Nên cho trẻ tiêm phòng từ 6 tháng tuổi, đặc biệt là trẻ mắc các bệnh về rối loạn tim phổi hoặc hen suyễn.

Virus sởi

Virus sởi có thể dẫn đến biến chứng viêm phổi, nhưng có thể được phòng ngừa bằng cách tiêm phòng vắc xin, nên cho trẻ đi tiêm từ 9 tháng tuổi.

Tránh tiếp xúc với các nguồn lây bệnh

Đây là một biện pháp quan trọng để giảm nguy cơ mắc viêm phổi và bảo vệ sức khỏe của trẻ. Một số khuyến nghị để tạo môi trường sống trong lành cho trẻ như: Tránh tiếp xúc với người bị bệnh, rửa tay thường xuyên, tạo môi trường sống trong lành cho trẻ, hạn chế tiếp xúc với khói thuốc lá và các tác nhân gây ô nhiễm, hạn chế tiếp xúc đám đông…

Chế độ dinh dưỡng 

Với trẻ sơ sinh

Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời là tốt nhất cho sự phát triển và tăng cường sức đề kháng của trẻ.

Với trẻ nhỏ

Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ các nhóm chất: bổ sung thêm rau xanh, hoa quả, thịt, cá…Cho trẻ ăn ngủ và sinh hoạt đúng giờ. Đặc biệt, không nên tự ý dùng thuốc cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Triệu chứng ban đầu của bệnh viêm phổi ở trẻ em có thể khá tương đồng với các bệnh viêm đường hô hấp khác, gây khó khăn trong việc chẩn đoán chính xác. Những triệu chứng này cũng có thể xuất hiện trong các bệnh viêm đường hô hấp khác. Do đó, quan trọng nhất là đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và đánh giá chi tiết.