Mù màu: Những thông tin cần biết

Người mắc bệnh mù màu là người không có khả năng phân biệt các màu sắc khác nhau. Vậy mù màu là bệnh gì? Cùng tìm hiểu những thông tin về bệnh mù màu trong bài viết dưới đây.

Mù màu là bệnh gì?

Bệnh mù màu, hay còn gọi là loạn sắc, là một tình trạng giảm hoặc mất khả năng phân biệt màu sắc. Đây là một rối loạn di truyền phổ biến ảnh hưởng đến cách mà mắt và não bộ xử lý thông tin về màu sắc.

Nguyên nhân của bệnh mù màu

Bệnh mù màu chủ yếu do các yếu tố di truyền gây ra và thường xuất hiện từ khi sinh ra. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

Di truyền học:

– Di truyền liên kết giới tính: 

Bệnh mù màu thường liên quan đến nhiễm sắc thể X và do đó phổ biến hơn ở nam giới (vì nam giới có một nhiễm sắc thể X và một nhiễm sắc thể Y, trong khi nữ giới có hai nhiễm sắc thể X). Nếu một phụ nữ mang gen mù màu trên một trong hai nhiễm sắc thể X của mình, cô ấy có thể không bị mù màu nhưng là người mang gen và có thể truyền lại cho con trai.

Tổn thương mắt hoặc não:

– Bệnh tật và chấn thương: Một số bệnh tật và chấn thương có thể gây ra mù màu như bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer, bệnh tiểu đường, đột quỵ, hoặc chấn thương vùng não hoặc mắt.

Lão hóa:

– Lão hóa tự nhiên: Khả năng phân biệt màu sắc có thể giảm dần theo tuổi tác.

Tác động của thuốc và hóa chất:

– Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị bệnh có thể ảnh hưởng đến khả năng nhìn màu sắc, ví dụ như thuốc chống động kinh, thuốc chống loạn nhịp tim.

– Tiếp xúc với hóa chất: Tiếp xúc với một số hóa chất trong công việc hoặc môi trường sống cũng có thể gây mù màu.

Các loại bệnh mù màu

Bệnh mù màu có nhiều dạng khác nhau, phụ thuộc vào loại tế bào hình nón trong võng mạc bị ảnh hưởng. Các dạng chính bao gồm:

Mù màu đỏ-xanh lá cây (Red-Green Color Blindness):

– Deuteranomaly: Khả năng phân biệt màu xanh lá cây kém. Đây là dạng phổ biến nhất.

– Protanomaly: Khả năng phân biệt màu đỏ kém.

– Deuteranopia và Protanopia: Mất hoàn toàn khả năng nhìn thấy màu xanh lá cây và màu đỏ tương ứng.

Mù màu xanh dương-vàng (Blue-Yellow Color Blindness):

– Tritanomaly: Khả năng phân biệt màu xanh dương kém.

– Tritanopia: Mất hoàn toàn khả năng nhìn thấy màu xanh dương và màu vàng.

Mù màu toàn phần (Total Color Blindness):

– Achromatopsia: Khả năng nhìn màu sắc hoàn toàn bị mất, chỉ có thể nhìn thấy các sắc độ xám. Đây là dạng hiếm gặp nhất.

Triệu chứng của bệnh mù màu

Các triệu chứng của bệnh mù màu có thể khác nhau, tùy thuộc vào loại và mức độ mù màu:

– Khó khăn trong việc phân biệt các màu sắc hoặc sắc độ khác nhau.

– Không thể nhận biết sự khác biệt giữa các màu sắc cụ thể như đỏ và xanh lá cây, hoặc xanh dương và vàng.

– Thị lực có thể bình thường nhưng khả năng phân biệt màu sắc bị suy giảm.

Chẩn đoán bệnh mù màu

Bệnh mù màu thường được chẩn đoán thông qua các bài kiểm tra màu sắc:

– Bài kiểm tra Ishihara: 

Đây là bài kiểm tra phổ biến nhất, sử dụng các hình ảnh chứa các chấm màu có số hoặc hình dạng ẩn bên trong.

– Bài kiểm tra Farnsworth-Munsell 100 Hue: 

Đây là bài kiểm tra yêu cầu người tham gia sắp xếp các mẫu màu theo thứ tự sắc độ.

Điều trị và quản lý bệnh mù màu

Hiện nay không có cách chữa trị hoàn toàn cho bệnh mù màu di truyền, nhưng có các biện pháp giúp quản lý và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bị mù màu:

– Kính và kính áp tròng: Một số loại kính và kính áp tròng đặc biệt có thể giúp cải thiện khả năng phân biệt màu sắc.

– Công nghệ hỗ trợ: Ứng dụng di động và phần mềm có thể giúp người mù màu xác định màu sắc chính xác hơn.

– Giáo dục và đào tạo: Giáo dục và tạo điều kiện để người mù màu hiểu và sử dụng các công cụ hỗ trợ trong học tập và làm việc.

Bệnh mù màu là một tình trạng di truyền phổ biến ảnh hưởng đến khả năng phân biệt màu sắc. Mặc dù không có cách chữa trị hoàn toàn, các biện pháp hỗ trợ và quản lý có thể giúp người mắc bệnh mù màu sống và làm việc hiệu quả hơn. Nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng của bệnh mù màu, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia về mắt để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.