Quá kích buồng trứng: Nguyên nhân và cách điều trị

Hội chứng quá kích buồng trứng là gì? Có nguy hiểm không? Cách điều trị ra sao? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!

Hội chứng quá kích buồng trứng là gì?

Hội chứng quá kích buồng trứng là bệnh ảnh hưởng đến phụ nữ tiêm thuốc hormone để kích thích sự phát triển của trứng trong buồng trứng. Điều này có thể xảy ra ở những phụ nữ:

• Thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF)
• Kích thích rụng trứng
• Thụ tinh trong tử cung

Thuốc hormone quá nhiều trong cơ thể có thể dẫn đến hội chứng quá kích buồng trứng (hội chứng OHSS). Trong đó buồng trứng trở nên sưng và đau đớn. Một số ít phụ nữ có thể phát triển hội chứng nghiêm trọng. Dẫn đến tăng cân nhanh chóng, đau bụng, nôn mửa và khó thở.

Ít khi hội chứng kích ứng buồng trứng xảy ra ở người điều trị vô sinh bằng thuốc, như clomiphene (Clomid, Serophene). Đôi khi, hội chứng xảy ra một cách tự nhiên. Không liên quan đến các phương pháp điều trị vô sinh.

Biểu hiện của hội chứng quá kích buồng trứng

Có 2 giai đoạn biểu hiện của quá kích buồng trứng, bao gồm:

• Giai đoạn sớm: Triệu chứng xuất hiện trong vòng 9 ngày sau khi chọc hút trứng/noãn (hoặc phóng noãn). Thường gặp phải khi tiêm hCG để kích thích nang noãn trưởng thành;
• Giai đoạn muộn: Xuất hiện từ sau ngày thứ 10 trở đi. Sau khi chọc hút trứng/noãn. Chủ yếu liên quan đến các hCG do nhau thai tiết ra.

Dựa trên biểu hiện lâm sàng khi thăm khám, bác sĩ có thể nhận biết được phần nào mức độ nặng nhẹ khi bệnh nhân mắc phải hội chứng quá kích buồng trứng:

• Nhẹ: Bệnh nhân cảm thấy khó chịu, đau bụng dưới nhẹ, buồn nôn, tăng cân nhẹ;
• Vừa: Bụng trở nên căng, đau bụng trung bình, có dấu hiệu buồn nôn, nôn ói, tiêu chảy, xuất hiện dịch trong ổ bụng khi siêu âm;
• Nặng: Dịch trong ổ bụng xuất hiện nhiều, có khi dẫn đến tràn dịch màng phổi. Bệnh nhân bị rối loạn chức năng gan, phù toàn thân, bụng căng rất nhiều. Ngoài ra còn có triệu chứng khó thở, nhịp thở nhanh (>20 lần/phút), đau bụng dưới, hạ huyết áp, tiểu ít;
• Rất nặng: Dịch ổ bụng, dịch màng phổi xuất hiện rất nhiều. Bệnh nhân đồng thời mắc suy thận, tràn dịch màng tim, thuyên tắc mạch, hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS), thiếu oxy máu, tiểu rất ít hoặc thậm chí vô niệu.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân gây hội chứng quá kích buồng trứng chưa được rõ. Mặc dù có thể do việc bổ sung một lượng human chorionic gonadotropin (HCG) vào cơ thể. Đây là một hormone thường được sản xuất trong khi mang thai. Các mạch máu của buồng trứng phản ứng bất thường với HCG và bắt đầu gây rò rỉ chất lỏng. Chất lỏng này làm buồng trứng phình to ra. Và đôi khi một lượng dịch lớn di chuyển vào vùng bụng.

Trong các phương pháp điều trị vô sinh, HCG có thể được sử dụng như chất “mồi” để kích thích một nang trưởng thành phát triển thành trứng. Hội chứng quá kích buồng trứng thường xảy ra trong vòng một tuần sau khi bạn được tiêm HCG. Nếu bạn có thai trong chu kỳ điều trị, hội chứng có thể nghiêm trọng hơn khi cơ thể của bạn bắt đầu sản xuất HCG riêng của mình. Để đáp ứng với việc mang thai.

Các thuốc tiêm kích thích thụ thai có nhiều khả năng gây ra hội chứng quá kích buồng trứng hơn là điều trị bằng clomiphene.

Những ai có nguy cơ bị quá kích buồng trứng?

Hội chứng quá kích buồng trứng ở nữ giới là hội chứng ít gặp. Nhưng nếu gặp phải thì sẽ gây ảnh hưởng khá nghiêm trọng đến sức khỏe nữ giới. Vậy những ai sẽ có nguy cơ mắc hội chứng này?

Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng quá kích buồng trứng là:

• Những chị em ở độ tuổi còn trẻ.
• Cân nặng của cơ thể thấp, nhẹ cân. Thông thường mức BMI của cơ thể những người này chỉ dưới 18.
• Người sử dụng với liều cao Gonadotropin ngoại sinh cho cơ thể.
• Có nồng độ cao Estradiol hoặc nồng độ Estradiol tăng nhanh.
• Những chị em đã có tiền sử của hội chứng quá kích buồng trứng.

Đặc biệt cần lưu ý rằng nguy cơ mắc hội chứng quá kích buồng trứng này còn tỉ lệ thuận với số lượng noãn phát triển của cơ thể người phụ nữ. Và số nang trứng được chọc hút ở các quá trình hỗ trợ sinh sản. Khi sử dụng HCG ngoại sinh với liều càng cao và sử dụng nhiều lần, liên tục trong 1 thời gian thì khả năng bị mắc hội chứng này càng tăng lên.

Quá kích buồng trứng gây ra biến chứng gì?

Quá kích buồng trứng có thể gây nên một số biến chứng nghiêm trọng như:

Shock giảm thể tích

Tình trạng dịch trong lòng mạch máu thoát vào các khoang trống trong cơ thể gây thiếu máu nuôi trầm trọng.

Xoắn buồng trứng

Buồng trứng càng to thêm thì nguy cơ bị xoắn bên trong ổ bụng càng cao. Biến chứng này biểu hiện bằng hình ảnh buồng trứng lớn thêm trên siêu âm, đau bụng, buồn nôn, nôn, tụt huyết áp, tăng bạch cầu tiến triển và thiếu máu. Xoắn buồng trứng có thể cần phẫu thuật để chỉnh sửa.

Thuyên tắc mạch máu

Biến chứng này không thường xảy ra. Nhưng hay gặp trong những trường hợp nặng nhất. Các huyết khối làm nghẽn tắc các mạch máu (khoảng 25% gặp ở động mạch. Còn lại 75% tắc ở tĩnh mạch). Nó có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn và thậm chí tử vong.

Điều trị quá kích buồng trứng như thế nào?

Nguyên tắc điều trị hội chứng quá kích buồng trứng là điều trị nội khoa chủ yếu, hạn chế can thiệp ngoại khoa. Theo dõi điều trị tùy theo mức độ nặng, nhẹ của hội chứng OHSS:

Điều trị hội chứng quá kích buồng trứng nhẹ và vừa

Đối với hai mức độ này, bệnh nhân có thể theo dõi điều trị tại nhà và thực hiện các biện pháp như:

• Uống nhiều nước và ăn các thực phẩm nhiều chất đạm.
• Nghỉ ngơi, hạn chế vận động mạnh và giao hợp.
• Theo dõi: cân nặng, vòng bụng và lượng nước tiểu mỗi ngày.
• Tái khám khi có các dấu hiệu OHSS chuyển nặng: khó thở, nôn nhiều, không uống được nước, tiêu chảy, cân nặng và vòng bụng tăng nhanh, đi tiểu ít (<500ml/ ngày).

Nếu có dịch ổ bụng lượng vừa, tiên lượng tình trạng có thể nặng thêm thì có thể cần chọc dò ổ bụng sớm để giảm áp.

Điều trị hội chứng quá kích buồng trứng nặng và rất nặng

Người bệnh cần phải nghỉ ngơi tuyệt đối và nhập viện để điều trị. Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị hiệu quả: 

• Tăng áp lực keo nội mạch.
• Cân bằng nước điện giải.
• Có thể chọc dẫn lưu ổ bụng giải áp khi có các biểu hiện như bụng quá căng, khó thở, thiểu niệu, ăn uống kém… 
• Chọc dò, dẫn lưu màng phổi và màng tim trong trường hợp nặng, khó thở, tràn dịch màng phổi, màng tim.
• Cân nhắc dùng Dopamin liều thấp với trường hợp quá kích buồng trứng có nguy cơ suy thận.
• Nếu tình trạng quá kích buồng trứng ngày càng nặng, không đáp ứng với các biện pháp điều trị , đe dọa tính mạng người bệnh thì có thể cân nhắc chấm dứt thai kỳ. 

Trên đây là những thông tin về bệnh quá kích buồng trứng. Hy vọng với những thông tin trên, bạn đọc đã hiểu hơn về căn bệnh này. Để từ đó có thể hiểu hơn về cách phòng ngừa cũng như điều trị bệnh hiệu quả. Liên hệ hotline 1900 1984 để được tư vấn và đặt lịch thăm khám.

Bệnh viện Quốc tế DoLife Địa chỉ: Tầng 2, Tòa nhà Suced, 108 Nguyễn Hoàng, Nam Từ Liêm, Hà Nội Hotline: 1900 1984 Website: dolifehospital.vn Email: info@dolifehospital.vn Fanpage: Bệnh viện Quốc tế Dolife