Tràn dịch màng phổi: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Theo số liệu thống kê, mỗi năm Mỹ có khoảng 1.5 triệu người bị tràn dịch màng phổi. Trong đó, nguyên nhân chính gây bệnh gồm: suy tim, viêm phổi, tắc mạch phổi, bệnh lý ác tính… Dấu hiệu của tràn dịch màng phổi là gì? Tìm hiểu chi tiết ngay trong bài viết!

Tổng quan về tràn dịch màng phổi

Khoang màng phổi là khoang ảo ở giữa phổi và thành ngực, thường chứa khoảng 10 – 15ml dịch gọi là dịch sinh lý trong khoang màng phổi.

Tràn dịch màng phổi là gì?

Tràn dịch màng phổi (ứ nước trong khoang màng phổi – Pleural Effusion) là tình trạng khoang màng phổi tích tụ nhiều chất lỏng một cách bất thường. 

Nếu lượng dịch ít, người bệnh có thể không có triệu chứng hoặc chỉ khó thở nhẹ. Tuy nhiên, nếu lượng dịch trang nhiều, người bệnh có thể tức ngực, khó thở, nguy hiểm tính mạng. 

Tràn dịch màng phổi có thể là lành tính hoặc ác tính, tái đi tái lại nhiều lần và có nguy cơ gây tử vong cho người bệnh.

Có 2 loại tràn dịch màng phổi chính:

– Tràn dịch màng phổi do dịch thấm

– Tràn dịch màng phổi do dịch tiết

Tràn dịch màng phổi có nguy hiểm không?

Để xác định mức độ nguy hiểm của tràn dịch màng phổi cần dựa vào nguyên nhân và mức độ dịch tràn. 

Với trường hợp tràn dịch cấp, nếu người bệnh không được xử trí kịp thời, phổi có thể bị chèn ép gây giảm khả năng hô hấp, dẫn đến tử vong.

Tràn dịch màng phổi cũng có thể để lại nhiều hệ quả nghiêm trọng tới hệ hô hấp: vôi hóa màng phổi, viêm dày màng phổi… 

Việc phát hiện sớm, điều trị đúng cách đóng vai trò quan trọng, giúp người bệnh sớm kiểm soát lượng dịch trong phổi, tránh xuất hiện biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng của tràn dịch màng phổi

Tràn dịch màng phổi mức độ nhẹ có thể không gây triệu chứng hoặc chỉ xuất hiện triệu chứng nhẹ. Ở mức độ nặng hơn, người bệnh có các dấu hiệu:

– Khó thở, đặc biệt là khi nằm. Khi lượng dịch màng phổi tăng, người bệnh bị khó thở cấp tính.

– Thăm khám lâm sàng phát hiện hội chứng 3 giảm: Rì rào phế nang giảm, Rung thanh giảm, Gõ đục.

– Nếu tràn dịch màng phổi do viêm phổi, người bệnh có thêm các dấu hiệu:

+ Sốt cao, đau ngực, ho có đờm hoặc ho khan.

+ Hình ảnh Xquang, CT scan cho thấy khoang màng phổi có dịch tự do hoặc khu trú.

– Nếu tràn dịch màng phổi do ung thư ở người trưởng thành trên 40 tuổi, người bệnh thường có các triệu chứng:

+ Chán ăn, mệt mỏi, sụt cân, thiếu máu, da niêm mạc xanh…

+ Ít khi sốt

+ Đau ngực âm ỉ, liên tục. Đau tăng theo thời gian.

+ Ho khan, ho ra máu.

– Với trường hợp có tiền sử bệnh toàn thân, người bệnh xuất hiện thêm các dấu hiệu của tràn dịch đa màng, phù chân…

Nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi, trong đó những nguyên nhân phổ biến nhất gồm:

– Lao màng phổi (thường thấy ở người khỏe mạnh).

– Ung thư phổi: tế bào ung thư di căn tới màng phổi.

– Suy thận mạn.

– Xơ gan cổ trướng.

– Ký sinh trùng.

– Các bệnh lý như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp…

– Ảnh hưởng từ một số bệnh ung thư như: ung thư vú, ung thư phổi, ung thư buồng trứng, ung thư cổ tử cung…

Đối tượng nguy cơ

Tràn dịch màng phổi dễ xuất hiện ở những trường hợp có bệnh lý ở phổi hoặc các bệnh nền liên quan đến tim, gan, thận:

– Mắc các bệnh về phổi: viêm phổi, xẹp phổi, ung thư phổi, thuyên tắc phổi, lao phổi, di căn ung thư từ cơ quan khác đến màng phổi…

– Bệnh lý tim mạch: viêm màng ngoài tim co thắt, suy tim…

– Suy giảm miễn dịch, suy giảm chức năng: suy thận, thận hư, xơ gan cổ trướng, nhiễm HIV, nhiễm ký sinh trùng, suy giáp, viêm khớp…

Điều trị tràn dịch màng phổi

Chẩn đoán

Một số phương pháp hỗ trợ chẩn đoán tràn dịch màng phổi phổ biến:

– Chụp Xquang ngực

Hình ảnh chụp Xquang cho thấy có hình mờ đậm trên phổi (một bên hoặc cả hai bên) thường xuất hiện ở dưới thấp. 

Tuy nhiên, phương pháp này không hữu hiệu nếu dịch khu trú với lượng ít.

– Chụp cắt lớp vi tính ngực

Chụp cắt lớp vi tính cho hình ảnh chi tiết về vị trí và mức độ tràn dịch, đồng thời có thể tìm được nguyên nhân gây tràn dịch màng phổi.

– Siêu âm màng phổi 

Siêu âm giúp phát hiện tràn dịch màng phổi dù lượng dịch chỉ vài chục ml. Siêu âm cũng giúp phát hiện trường hợp tràn dịch ác tính hay các khối u trong bụng có di căn.

– Nội soi màng phổi có sinh thiết

Điều trị

Để có phác đồ điều trị tràn dịch màng phổi phù hợp, bác sĩ cần tìm ra nguyên nguyên gây ứ nước trong khoang màng phổi.

Tùy theo nguyên nhân gây bệnh mà các phương pháp có thể áp dụng như:

– Chọc hút dịch màng phổi để thải bớt lượng dịch trong phổi, giúp người bệnh dễ thở hơn.

– Dẫn lưu màng phổi khi người bệnh bị tràn máu, tràn mủ màng phổi, tràn dịch kèm tràn khí. Khí đó, bác sĩ tiến hình đặt ống dẫn lưu qua da vào màng phổi để hút, dẫn lưu mủ, máu ra ngoài.

– Điều trị nội khoa:

+ Dùng kháng sinh với trường hợp nhiễm khuẩn

+ Điều trị kháng lao với trường hợp tràn dịch màng phổi do lao

+ Điều trị hóa chất với trường hợp ung thư.

– Điều trị hỗ trợ để giúp người bệnh phục hồi nhanh hơn bằng các phương pháp:

+ Chọc tháo dịch, thở oxy để chống suy hô hấp

+ Dùng paracetamol để giảm đau, hạ sốt

+ Nghỉ ngơi hợp lý, tăng cường dinh dưỡng

+ Tập vật lý trị liệu hô hấp

+ Tránh để tràn dịch màng phổi nghiêm trọng hơn

Trên đây là những thông tin chung về tràn dịch màng phổi. Nếu bạn cần được hỗ trợ giải đáp hoặc cung cấp thêm thông tin khám chữa bệnh, liên hệ ngay tới hotline 1900 1984 của DoLife để được hỗ trợ sớm nhất!

Lưu ý: Bài viết cung cấp thông tin  mang tính chất tham khảo. Bạn đọc vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.