Dấu hiệu đột quỵ và các biện pháp phòng ngừa

Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng. Bệnh có thể xảy ra với bất kỳ ai, ở lứa tuổi nào. Vậy nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị đột quỵ như thế nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Đột quỵ là bệnh gì?

Đột quỵ là căn bệnh xảy ra khi xuất hiện hiện tượng vỡ mạch máu não hoặc tắc mạch. Từ đó khiến dòng máu được bơm lên nuôi não bị ngưng trệ, không tuần hoàn.

Nếu không được điều trị kịp thời, các tế bào trong não sẽ nhanh chóng bị ngừng hoạt động. Điều này có thể khiến cho người bệnh đối mặt với di chứng tàn tật, thậm chí là tử vong.

Các loại đột quỵ thường gặp

Đột quỵ có thể phân thành các nhóm sau:

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Thiếu máu cục bộ dẫn đến đột quỵ xảy ra do tình trạng tắc nghẽn trong động mạch. Theo thống kê, hiện nay có đến khoảng 85% các ca bệnh đột quỵ thuộc nhóm này. Tuy nhiên, có nhiều trường hợp vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác.

Đột quỵ do huyết khối

Một trong những nguyên nhân đột quỵ phổ biến tiếp theo là do huyết khối các mảng xơ vữa bên trong thành mạch. Các mảng xơ vữa này có thể tiến triển gây hẹp dần lòng mạch. Các tổn thương có thể dẫn đến sự kết tập bất thường của tiểu cầu tại vị trí hẹp. Làm lòng mạch bị tắc nghẽn hoàn toàn. Hậu quả là một phần não bị thiếu máu nuôi. Từ đó dẫn đến đột quỵ do thiếu máu tại chỗ.

Đột quỵ do thuyên tắc

Động mạch bị tắc nghẽn do huyết khối từ nơi khác đến gây lấp mạch. Huyết khối này có thể được hình thành từ tim. Hoặc do mảng xơ vữa động mạch bong tróc ra. Dạng đột quỵ này được gọi là đột quỵ do thuyên tắc.

Đột quỵ do xuất huyết não 

Tình trạng xuất huyết (chảy máu) não, là do vỡ mạch máu não làm chảy máu vào nhu mô não, khoang dưới nhện hay não thất. Có khoảng 15% các trường hợp bệnh đột quỵ hiện nay là do xuất huyết não.

Nguyên nhân gây đột quỵ là gì?

Đột quỵ xảy ra do 2 nguyên nhân chính đó là: do thiếu máu cục bộ (tắc nghẽn động mạch). Hoặc do xuất huyết não (mạch máu bị vỡ).

Bên cạnh đó, một số yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ có thể kể đến như:

• Người bị các bệnh lý tim mạch như hở van tim, rung tâm nhĩ, nhịp tim không đều, suy tim,…;
• Người bị tăng huyết áp;
• Người bị tiểu đường;
• Người bị rối loạn Lipid máu;
• Tiền sử cá nhân hoặc gia đình đã từng bị đột quỵ, thiếu máu não thoáng qua hoặc bệnh tim;
• Lạm dụng các chất kích thích như uống nhiều rượu, sử dụng ma túy;
• Người hút thuốc lá chủ động. Hoặc hít phải khói thuốc lá thụ động. Những người này thường gặp tình trạng khói thuốc lá dẫn đến mỡ tích tụ trong động mạch. Từ đó tăng nguy cơ máu đông;
• Người thừa cân, béo phì, ít vận động tập thể dục;
• Chế độ ăn uống không hợp lý, lượng Cholesterol cao;
• Về tuổi tác, người trong nhóm tuổi từ 55 tuổi trở lên có nguy cơ cao hơn;
• Phụ nữ có nguy cơ bị đột quỵ thấp hơn so với nam giới;
• Việc sử dụng thuốc tránh thai hay các liệu pháp điều chỉnh hormone, thay đổi nội tiết tố cũng làm tăng nguy cơ gây bệnh.

Dấu hiệu nhận biết đột quỵ

Các triệu chứng đột quỵ có thể kể đến như:

• Người bệnh có hiện tượng tê hoặc yếu cơ. Đặc biệt là thường xảy ra ở một bên cơ thể
• Người bệnh có dấu hiệu thay đổi thị lực ở một hoặc cả hai mắt
• Xuất hiện cảm giác khó nuốt
• Người bệnh bị nhức đầu nghiêm trọng không rõ nguyên nhân
• Cảm thấy chóng mặt, đi lại khó khăn, khó cử động
• Xuất hiện hiện tượng nói ngọng, khó nói, lưỡi bị tê cứng
• Bị rối loạn trí nhớ.

Các triệu chứng báo hiệu đột quỵ thường không kéo dài. Vì thế khi phát hiện bất kể một biểu hiện bất thường nào của người bệnh thì không nên chủ quan. Lúc này hãy thực hiện việc cấp cứu kịp thời.

Nhận biết sớm nguy cơ đột quỵ bằng quy tắc “FAST”:

• Face: Nhận biết dấu hiệu đột quỵ qua gương mặt người bệnh. Dựa vào tình trạng mặt bị mất cân đối hoặc một bên miệng bị méo. Bệnh nhân có thể sẽ được yêu cầu “cười” để được quan sát rõ hơn.
• Arm: Bệnh nhân sẽ được yêu cầu giơ cả hai tay lên. Sau khi kiểm tra bên nào yếu hơn hoặc rơi xuống trước thì bên đó được kết luận bị liệt.
• Speech: Nhận biết sự bất thường trong ngôn ngữ. Bệnh nhân sẽ được yêu cầu nói lặp lại một câu đơn giản nào đó. Nếu giọng nói không được tròn, rõ, không lưu loát hoặc không thể nói được. Thì đây chính là dấu hiệu bất thường của đột quỵ.
• Time: Bệnh nhân có nguy cơ bị đột quỵ rất cao nếu xảy ra cả 3 dấu hiệu kể trên. Người xung quanh cần khẩn trương đưa người bệnh đến ngay cơ sở y tế để kịp thời điều trị.

Phương pháp cấp cứu cho người bị đột quỵ

Việc đầu tiên cần làm khi phát hiện người bị đột quỵ đó là gọi xe cấp cứu.  Sau đó, hãy áp dụng các phương pháp sơ cứu cho bệnh nhân trước khi được đưa đến bệnh viện. Sơ cứu tuân thủ theo những nguyên tắc nhất định và tùy thuộc vào 2 trường hợp thực tế sau đây:

Nếu người bệnh tỉnh

• Kiểm tra mạch, huyết áp, nhịp tim của người bệnh.
• Đặt bệnh nhân ở tư thế đầu nằm nghiêng, nâng nhẹ và cố định đầu không cho lắc lư.
• Tuyệt đối không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì.
• Lau đờm dãi, loại bỏ các dị vật trong miệng như răng giả, thức ăn còn sót lại.
• Nếu bị liệt, khi vận chuyển, cần đặt bệnh nhân nằm nghiêng về bên người không bị liệt. 

Nếu người bệnh bị hôn mê

• Cần sơ cứu theo 5 bước đã kể trên.
• Trong trường hợp mạch của người bệnh không đập hoặc ngừng thở, phải ngay lập tức tiến hành hô hấp. Bằng cách thổi mồm và ép tim ngoài lồng ngực cho bệnh nhân theo tỉ lệ 1:5.

Việc cấp cứu cho người bị đột quỵ là vô cùng quan trọng. Góp phần làm giảm nhẹ những biến chứng do đột quỵ để lại. Quan trọng hơn đó là có thể cứu sống nạn nhân khỏi cái chết. 

Phòng ngừa đột quỵ bằng cách nào?

Bệnh đột quỵ có thể được phòng ngừa khi chúng ta thay đổi lối sống lành mạnh và thói quen ăn uống khoa học. Cụ thể:

• Tập thể dục thường xuyên. Tối thiểu 30 phút/lần tập và duy trì 3-4 lần/tuần để tăng cường sức khỏe bản thân;
• Có chế độ ăn uống hợp lý. Không dùng nhiều đồ chiên xào, thức ăn nhanh, đồ dầu mỡ nhiều cholesterol và chất béo, thức uống có cồn, nước có ga, rượu bia,… Ăn nhiều rau xanh, trái cây, thịt trắng, hải sản, trứng, ngũ cốc và các loại đậu,…;
• Không thức khuya, ngủ đúng giờ, ngủ đủ giấc. Và chú ý đến chất lượng giấc ngủ;
• Không sử dụng các chất kích thích;
• Hạn chế tắm đêm vì đây cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ;
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, tầm soát đột quỵ, đặc biệt là lượng cholesterol và huyết áp, tim mạch, tiểu đường,…;
• Lắng nghe cơ thể và tìm đến bác sĩ chuyên môn, các cơ sở y tế uy tín khi cần được thăm khám và tư vấn.

Trên đây là những thông tin về bệnh đột quỵ. Lưu ý bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa. Mọi chỉ định điều trị hoặc dùng thuốc đều phải tham khảo ý kiến bác sĩ.Liên hệ hotline 1900 1984 để được tư vấn và hỗ trợ đặt lịch khám.

Bệnh viện Quốc tế DoLife Địa chỉ: Tầng 2, Tòa nhà Suced, 108 Nguyễn Hoàng, Nam Từ Liêm, Hà Nội Hotline: 1900 1984 Website: dolifehospital.vn Email: info@dolifehospital.vn Fanpage: Bệnh viện Quốc tế Dolife