Vỡ tử cung: Dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa

Vỡ tử cung là một tai biến sản khoa nguy hiểm đến tính mạng. Vậy vỡ tử cung có dấu hiệu gì? Cách phòng ngừa ra sao? Cùng tìm hiểu qua bài viết

Vỡ tử cung là gì?

Vỡ tử cung là một tai biến sản khoa gây nguy hiểm cho cả thai phụ lẫn thai nhi. Vỡ tử cung xảy ra khi tất cả các lớp của tử cung bị vỡ ra mà không phải do phẫu thuật. Triệu chứng điển hình là chảy máu, có thể tống xuất một phần hay toàn bộ các phần thai vào ổ bụng. Hiện tượng tai biến này có thể gặp trong hai thời kỳ mang thai: Thời kỳ thai nghén hoặc trong thời kỳ chuyển dạ.

Những hình thái lâm sàng trong vỡ tử cung:

– Vỡ tử cung hoàn toàn: Tử cung bị tổn thương ở toàn bộ các lớp từ niêm mạc cho đến cơ tử cung, phúc mạc. Thai và rau thai thường bị đẩy vào ổ bụng.

– Vỡ tử cung dưới phúc mạc: Tử cung bị tổn thương ở lớp niêm mạc và cơ. Lớp phúc mạc vẫn còn nguyên vẹn.

– Vỡ tử cung phức tạp: Tương tự các dấu hiệu của vỡ tử cung hoàn toàn nhưng kèm theo là sự tổn thương tạng xung quanh như niệu quản, mạch máu, bàng quang, đại – trực tràng,…

– Vỡ tử cung khi có sẹo mổ cũ: Thường vết mổ sẽ bị nứt một phần, ít chảy máu. Chẩn đoán được khi mổ lấy thai hoặc khi kiểm soát tử cung.

Đây là một bệnh lý nguy hiểm trong tai biến sản khoa. Tuy nhiên nếu phát hiện sớm và xử lý kịp thời có thể cứu sống cả mẹ và con.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây vỡ tử cung

Ba tháng cuối thai kỳ là lúc thai nhi trong bụng mẹ có sự phát triển vượt bậc về kích thước. Điều này làm tăng áp lực trong buồng tử cung. Đặc biệt khi kèm theo có cơn gò. Nếu tử cung có khiếm khuyết như sẹo mổ cũ, dị dạng tử cung, hoặc do cuộc sanh quá kéo dài, v.v. Thành tử cung không chịu nổi áp lực sẽ dẫn đến nứt, vỡ.

Để trình bày rõ ràng hơn, các yếu tổ nguy cơ có thể chia làm hai trường hợp: Vỡ tử cung trong lúc mang thai và trong cuộc sinh.

Yếu tố nguy cơ trong lúc mang thai

– Có sẹo mổ cũ trên tử cung như: Sẹo mổ lấy thai, tiền sử bóc nhân xơ tử cung, sẹo mổ chỉnh hình tử cung, … . Đặc biệt, nguy cơ cao hơn khi sẹo mổ ở góc tử cung do tiền sử thai ở sừng tử cung.

– Dị dạng tử cung: Tử cung một sừng hay hai sừng, tử cung đôi, v.v.

– Do chấn thương mạnh, trực tiếp vào bụng.

– Thủ thuật xoay ngôi thai.

– Nhau cài răng lược

Yếu tố nguy cơ trong cuộc sinh

– Cuộc sinh bị kéo dài do: Đường xuống của thai gặp phải những cản trở như bất thường khung chậu, thai to, ngôi thai bất thường.

– Sử dụng thuốc tăng co: Thuốc có tác dụng tăng tần suất cơn gò để thúc đẩy cuộc sinh.

– Do chấn thương (hiếm gặp): Thường do các thủ thuật xoay thai (trong trường hợp ngôi thai bất thường). Ngoài ra, còn có thể bị chấn thương do sử dụng công cụ hỗ trợ sinh khi cổ tử cung chưa mở trọn.

Các dấu hiệu vỡ tử cung

Tùy thuộc vào vị trí vỡ, thời điểm vỡ, mức độ của vết rách mà sản phụ sẽ xuất hiện các triệu chứng khác nhau. Nhiều người vẫn cho rằng đau bụng là một trong những triệu chứng thường gặp của tình trạng này. Thực chất, đây lại là dấu hiệu ít tin cậy nhất vì dễ nhầm lẫn với đau bụng chuyển dạ.

Vì thế các bác sĩ Sản khoa thường dựa vào một số dấu hiệu dưới đây để xác định mẹ bầu có bị vỡ tử cung hay không:

– Chảy máu ở âm đạo quá nhiều

– Cơn đau bụng diễn ra liên tục ngoài cơn gò, đau dữ dội. Đôi lúc sản phụ sẽ có cơn đau đột ngột rồi sau đó cơn đau giảm và mất đi hẳn

– Giảm hoặc bị mất hẳn trương lực cơ tử cung

– Cảm thấy đau đột ngột tại vị trí vết sẹo tử cung (nếu có)

– Sản phụ bị sốc, huyết áp thấp mạch đập nhanh, chậm hoặc không đo được

– Đầu thai nhi thụt trở lại vào ống sinh

– Nhip tim thai chậm hoặc không nghe thấy tim thai nhi

– Nếu tử cung bị vỡ hoàn toàn thì bụng mẹ sẽ biến dạng, không sờ thấy đáy tử cung mà có thể sờ thấy thai dưới da

– Trường hợp sản phụ đã sinh xong. Việc phát hiện tử cung bị vỡ có thể thông qua khi siêu âm thấy vết sẹo tử cung không còn nguyên vẹn hoặc hiện tượng băng huyết.

Dấu hiệu dọa vỡ tử cung

Bên cạnh dấu hiệu nhận biết tử cung bị vỡ khi chuyển dạ, cơ thể thai phụ sẽ xuất hiện những dấu hiệu dọa vỡ tử cung. Nếu được phát hiện và xử lý đúng cách, kịp thời sẽ hạn chế được vỡ tử cung.

– Sản phụ lên cơn đau kéo dài, đau quằn quại, kêu la dữ dội do cường độ đau tăng lên

– Tử cung có thể bị thắt lại ở giai đoạn muộn. Đoạn dưới tạo thành hình quả bầu nậm còn gọi là vòng thắt Bandl

– Thành đoạn dưới ấn vào đau và rất mỏng, ngôi thai có thể bị phồng lên

– Hai dây chằng phối hợp với vòng Bandl sờ rõ và căng gọi là dấu Bandl-Frommel. Nếu không được xử trí kịp thời tử cung sẽ vỡ ngay.

– Cơn co tử cung kéo dài, khoảng cách các cơn co ngắn với cường độ mạnh.

– Do thiếu oxy nên tim thai trở nên bất thường, lúc nhanh, lúc chậm hoặc không đều.

Dấu hiệu vỡ tử cung trong chuyển dạ

Trong thời điểm chuyển dạ, tai biến sản khoa vỡ tử cung sẽ có những biểu hiện như sau:

– Sản phụ biểu hiện vật vã đau đớn dữ dội, các dấu hiệu dọa vỡ tử cung thể hiện rõ ràng.

– Đoạn dưới căng mỏng, kéo dài, ấn đau, sắp vỡ

– Ra máu đỏ tươi ở âm đạo

– Không còn hình ảnh dấu Bandl-Frommel hay quả bầu nậm tử

– Không nghe thấy tim thai

Biện pháp phòng ngừa vỡ tử cung

Để phòng ngừa tai biến sản khoa nguy hiểm này, bác sĩ sản khoa khuyến cáo mẹ bầu cần: 

– Duy trì lối sống tích cực, tránh căng thẳng trong suốt quá trình mang thai.

– Thăm khám thai kỳ đều đặn theo hướng dẫn của bác sĩ. Để được theo dõi thai kỳ, phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ. Từ đó có hướng can thiệp kịp thời và hiệu quả.

– Liên hệ ngay với bác sĩ khi có những triệu chứng bất thường. Để có can thiệp kịp thời, đảm bảo tính mạng hai mẹ con.

– Phụ nữ có tiền sử sinh mổ, có sẹo mổ cũ trên thân tử cung cần sử dụng biện pháp tránh thai ít nhất 1 năm. Tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn. Và hướng dẫn biện pháp tránh thai phù hợp.

– Mẹ bầu nằm trong nhóm đối tượng nguy cơ cao như sẹo mổ cũ, bất tương xứng khung chậu, dị dạng tử cung… cần lựa chọn cơ sở y tế có đơn vị Sản khoa giỏi. Để được bảo vệ, chăm sóc thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.

Trên đây là những thông tin về tình trạng vỡ tử cung. Nếu nghi ngờ có những dấu hiệu vỡ tử cung, liên hệ hotline 1900 1984 để được tư vấn và hỗ trợ.

Bệnh viện Quốc tế DoLife Địa chỉ: Tầng 2, Tòa nhà Suced, 108 Nguyễn Hoàng, Nam Từ Liêm, Hà Nội Hotline: 1900 1984 Website: dolifehospital.vn Email: info@dolifehospital.vn Fanpage: Bệnh viện Quốc tế Dolife