Sốt xuất huyết: Triệu chứng, điều trị và cách phòng ngừa

Chỉ riêng năm 2022, số ca mắc sốt xuất huyết được ghi nhận ở nước ta là hơn 370 nghìn ca với 151 trường hợp tử vong. Hiện bệnh vẫn chưa có vaccine phòng ngừa và thuốc điều trị đặc hiệu. Người bệnh cần chủ động dự phòng bệnh để hạn chế nguy cơ lây nhiễm và các biến chứng bệnh nguy hiểm.

Tổng quan về sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết 

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính gây ra bởi siêu virus Dengue. Bệnh xuất hiện phổ biến ở vùng khí hậu nhiệt đới, bùng phát thành dịch vào mùa mưa (khoảng tháng 7 – tháng 11 hàng năm). Bệnh có thể lây truyền từ người sang người nếu như bị muỗi vằn mang mầm bệnh đốt. 

Virus Dengue gây sốt xuất huyết có 4 chủng là DEN – 1, DEN – 2, DEN – 3, DEN – 4. Một người bệnh có thể nhiễm từ 1 đến 4 chủng virus này và từ đó có khả năng miễn dịch với chủng đó suốt đời.

Phân loại sốt xuất huyết

Theo phân loại từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sốt xuất huyết được chia thành 2 nhóm chính:

– Nhóm không biến chứng (thể nhẹ): người bệnh có thể tự điều trị tại nhà. Tuy nhiên, nếu chăm sóc sai cách, bệnh có thể chuyển sang thể nặng.

– Nhóm biến chứng (thể nặng): gây chảy máu, rò rỉ huyết tương, rối loạn chức năng các cơ quan trong cơ thể. Bệnh có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm.

Các giai đoạn bệnh

Sốt xuất huyết có 3 giai đoạn chính: Sốt – Nguy hiểm – Hồi phục

– Giai đoạn sốt

Thông thường, sau khi nhiễm virus, người bệnh có thời gian ủ bệnh từ 4 – 7 ngày, hoặc lên tới 14 ngày. Sau thời gian ủ bệnh, người bệnh xuất hiện các triệu chứng:

+ Sốt cao trên 38 độ C, sốt liên tục hoặc đột ngột. Sốt không giảm ngay cả khi uống thuốc hạ sốt.

+ Xuất hiện các triệu chứng đi kèm: đau họng, đau thượng vị, mệt mỏi rũ rượi, tiêu chảy, đau đầu, chảy máu chân răng, chảy máu mũi, đau nhức cơ khớp

– Giai đoạn nguy hiểm

Thường diễn ra từ 3 – 7 ngày sau ngày sốt đầu tiên. Ở giai đoạn này, người bệnh có thể giảm sốt hoặc còn sốt, đồng thời xuất hiện các triệu chứng bệnh nặng:

– Có thể bị tràn dịch màng phổi với các dấu hiệu: khó thở, căng tức nặng ngực, đau ngực khi thay đổi tư thế…

– Các triệu chứng của thoát huyết tương.

– Gan phình to gây đau tức vùng dưới sườn, thượng vị.

– Vật vã, li bì.

– Chân tay lạnh, da ẩm.

– Tiểu ít.

– Xuất huyết dưới da gây nổi ban xuất huyết, các ban tập trung chủ yếu ở mặt trước 2 chân, mạng sườn, bụng, mặt trong 2 cánh tay.

– Xuất huyết nội tạng đường tiêu hóa, phổi, não (với các trường hợp nguy hiểm) gây ra ho ra máu, nôn ra máu, tiểu ra máu, rong kinh, ra máu bất thường ở âm đạo… 

Ở giai đoạn này, nếu không được chăm sóc tích cực, bệnh có thể biến chứng nặng gây ra các vấn đề nguy hiểm: viêm cơ tim, suy thận, viêm não, viêm gan nặng…

Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường, người bệnh cần được đưa đến bệnh viện trong thời gian sớm nhất để được cấp cứu kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm tính mạng.

– Giai đoạn hồi phục

Sau giai đoạn nguy hiểm 1 – 2 ngày, người bệnh bước vào giai đoạn hồi phục, sức khỏe dần ổn định trở lại và các xét nghiệm cũng dần trở về mức bình thường.

Triệu chứng của sốt xuất huyết

Tùy vào mức độ bệnh mà các triệu chứng của sốt xuất huyết có thể khác nhau.

Sốt xuất huyết thể nhẹ

Người bệnh có các dấu hiệu của sốt, cảm thông thường:

– Sốt kèm đau mắt

– Nhức đầu

– Đau nhức xương khớp

– Buồn nôn

– Phát ban

Nếu được chăm sóc đúng cách, bệnh có thể khỏi sau khoảng 1 tuần kể từ khi xuất hiện triệu chứng sốt. 

Sốt xuất huyết thể nặng

Bên cạnh các triệu chứng như ở thể nhẹ, khi bệnh chuyển nặng, người bệnh xuất hiện thêm các dấu hiệu:

– Có chấm xuất huyết dưới da

– Chảy máu mũi, chảy máu chân răng

– Nôn ói, đi tiểu, đi ngoài ra máu

– Đau bụng, chân tay lạnh ẩm

– Mệt mỏi, li bì, choáng váng

Nguyên nhân gây sốt xuất huyết

Virus Dengue chính là tác nhân gây sốt xuất huyết. Theo WHO, muỗi cái thuộc chi Aedes (muỗi vằn) chính là nguyên nhân gây lây lan dịch sốt xuất huyết. Muỗi truyền bệnh qua vết đốt, nước bọt khiến virus Dengue tấn công vào máu người bệnh. Thời điểm muỗi đốt hút máu người nhiều nhất chính là buổi sáng sớm hoặc chiều tối.

Phương pháp điều trị sốt xuất huyết

Đến nay, sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Việc điều trị hiện đều là điều trị triệu chứng bệnh với thời gian thường kéo dài từ 7 – 10 ngày tùy tình trạng bệnh.

Khi điều trị, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ dẫn từ bác sĩ, đồng thời lưu ý:

– Nghỉ ngơi tại giường, tránh hoạt động mạnh.

– Uống đủ nước, tăng cường các loại nước trái cây, nước bù điện giải, nước cháo loãng.

– Ưu tiên thức ăn lỏng, mềm. Chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày.

– Khi tắm, không nên kỳ mạnh lên da. Nên tắm bằng nước ấm và lau người nhẹ nhàng.

– Tuyệt đối không uống Aspirin, Analgin, Ibuprofen để tránh gây xuất huyết, tan máu gây nguy hiểm cho người bệnh.

Trong quá trình chăm sóc, nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, người bệnh cần được đưa ngay đến cơ sở y tế để cấp cứu kịp thời.

Biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết

Loại bỏ tác nhân gây bệnh chính là biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết tốt nhất. Trong đó, diệt muỗi và phòng muỗi đốt là việc quan trọng hàng đầu:

– Đậy kín dụng cụ chứa nước; thường xuyên vệ sinh dụng cụ chứa nước nhỏ; phát quang vườn rậm; thu gom phế thải có thể chứa nước… để ngăn ngừa muỗi sinh sản.

– Phòng muỗi đốt để hạn chế nguy cơ bị lây bệnh bằng các biện pháp như: mặc quần áo dài tay; ngủ màn kể cả ban ngày; dùng bình xịt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện muỗi…

– Không để người bệnh sốt xuất huyết bị muỗi cắn.

– Tích cực phối hợp cùng ngành y tế trong các chiến dịch phòng chống sốt xuất huyết.

Trên đây là những thông tin chung về sốt xuất huyết. Nếu bạn cần được hỗ trợ giải đáp hoặc cung cấp thêm thông tin khám chữa bệnh, liên hệ ngay tới hotline 1900 1984 của DoLife để được hỗ trợ sớm nhất!

Lưu ý: Bài viết cung cấp thông tin  mang tính chất tham khảo. Bạn đọc vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.