Giãn dây chằng: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Giãn dây chằng thường xảy ra khi chơi thể thao hay đang lao động nặng. Vậy giãn dây chằng có nguy hiểm không? Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị như thế nào? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về giãn dây chằng

Giãn dây chằng là gì?

Giãn dây chằng là hiện tượng dây chằng bị kéo căng quá mức. Nguyên nhân là do tác động bởi nhiều yếu tố, thường là do bị ép đột ngột. Từ đó khiến cho các khớp di chuyển ra ngoài phạm vi bình thường. Tình trạng này thường xảy ra ở khớp gối, khớp vai và đặc biệt phổ biến ở mắt cá chân (chủ yếu là mặt ngoài). 

Giãn dây chằng có thể từ nhẹ (chỉ rách một vài sợi) đến nặng (đứt hoàn toàn dây chằng, dẫn đến mất vững khớp).

Mức độ giãn dây chằng

Mức độ nghiêm trọng của giãn dây chằng được phân loại dựa trên mức độ tổn thương của dây chằng và khớp có bị mất vững hay không. Khớp có thể trở nên không ổn định khi dây chằng bị tổn thương không còn khả năng hỗ trợ cho nó:

• Độ I: Tổn thương cấu trúc chỉ ở mức độ vi thể, với đau nhẹ cục bộ và không mất ổn định khớp.
• Độ II: Rách một phần dây chằng, sưng có thể nhìn thấy và đau rõ rệt, nhưng không mất ổn định khớp (hoặc mất ổn định nhẹ).
• Độ III: Nghiêm trọng, dây chằng bị đứt hoàn toàn kèm theo sưng đáng kể và khớp không ổn định.

Giãn dây chằng nhẹ đến trung bình được điều trị bảo tồn và thường lành sau 6 tuần.

Các vị trí thường bị giãn dây chằng

Các chuyên gia cơ xương khớp, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình của Bệnh viện Quốc tế DoLife nhận định các khu vực thường bị giãn dây chằng bao gồm: 

Khớp gối

• Tổn thương dây chằng chéo trước  
• Tổn thương dây chằng chéo sau 
• Tổn thương dây chằng giữa gối
• Tổn thương dây chằng bên gối
• Chấn thương góc bên
• Trật khớp xương bánh chè
• Tổn thương dây chằng sụn viền sau

Khớp cổ chân  

• Trật mắt cá chân 
• Giãn dây chằng mắt cá chân

Khớp vai

• Tổn thương khớp vai AC nối giữa xương đòn và xương bả vai
• Trật khớp vai

Khớp cổ tay và bàn tay

• Giãn dây chằng cổ tay
• Giãn dây chằng bảo vệ UCL (Ngón tay cái của Skier)
• Giãn dây chằng bên ngoài (Ngón tay cái của Gamekeeper) 
• Giãn dây chằng ngón tay

Cột sống

• Giãn dây chằng cổ
• Chấn thương cổ Whiplash

Triệu chứng khi giãn dây chằng

Những dấu hiệu khi dây chằng bị giãn

Các dấu hiệu và triệu chứng có thể khác nhau tùy theo mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Cụ thể, dấu hiệu giãn dây chằng bao gồm:

• Đau vị trí tổn thương;
• Sưng, đây là tình trạng viêm tiềm ẩn trong khớp hoặc trong mô mềm xung quanh khớp;
• Bầm tím;
• Mất vững khớp, đặc biệt được chú ý ở các khớp chịu trọng lượng như khớp gối hoặc cổ chân;
• Mất khả năng vận động và sử dụng khớp.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Giãn dây chằng nhẹ có thể điều trị tại nhà. Nhưng một số chấn thương có thể kèm theo những tình trạng nghiêm trọng, chẳng hạn như gãy xương. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu:

• Không thể di chuyển hoặc chịu trọng lượng trên khớp bị tổn thương;
• Đau trực tiếp trên xương của khớp bị thương;
• Tê ở bất kỳ chỗ nào của khu vực bị thương.

Nguyên nhân của giãn dây chằng

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng dây chằng bị giãn. Một số nguyên nhân chính có thể kể đến như:

Làm việc sai tư thế, vận động mạnh

Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng giãn dây chằng lưng. Dây chằng rất dễ bị tổn thương, kéo giãn khi làm việc sai tư thế, lao động quá sức trong thời gian dài.

Chấn thương vùng lưng

Dây chằng vùng lưng cũng có thể bị kéo giãn trong các trường hợp như va đập, ngã hoặc bị tai nạn. Nguy hiểm hơn, nhiều trường hợp còn bị đứt dây chằng, việc điều trị bắt buộc phải mổ để nối lại, phục hồi hoạt động cho vùng lưng.

Tuổi tác

Cũng như các bộ phận khác, dây chằng sẽ bị lão hóa theo thời gian. Do đó, tuổi càng cao thì nguy cơ bị giãn dây chằng cũng càng cao. Khi bị giãn dây chằng, việc điều trị cũng khó khăn hơn ở người cao tuổi.

Mang thai

Phụ nữ mang thai cũng có nguy cơ bị giãn dây chằng lưng hơn người bình thường khác do vùng lưng phải chịu thêm lực từ thai nhi.

Biến chứng khi dây chằng bị giãn

Giãn dây chằng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách thì có thể để lại những biến chứng nghiêm trọng. Cụ thể:

• Gây ra tình trạng đau mạn tính 
• Gia tăng nguy cơ tái phát và chấn thương dây chằng ở khu vực khác 
• Cứng khớp, ảnh hưởng đến khả năng vận động 
• Dễ bị thoái hóa sớm các khớp
• Gặp các biến chứng do phẫu thuật như: chảy máu, nhiễm trùng… 

Phương pháp sơ cứu khi bị giãn dây chằng

Phương pháp sơ cứu khi dây chằng bị giãn có thể kể đến như:

• Ngay sau khi chấn thương, người bệnh cần được cố định khớp bằng nẹp. Thời gian nẹp có thể 3 – 4 tuần tùy theo mức độ tổn thương cụ thể. Nếu bị giãn dây chằng ở gối, bệnh nhân có thể sử dụng nạng để đi lại nhằm giảm áp lực lên khớp gối.
• Nghỉ ngơi và hạn chế vận động nhất có thể.
• Không nên dùng các loại cao chườm nóng. Vì có thể khiến vùng tổn thương sưng hoặc phù nề. Cách tốt nhất là chườm lạnh, chườm đá trong vòng 48 giờ đầu để làm dịu vết thương, giảm đau, giúp người bệnh cử động tốt hơn.
• Tuyệt đối không nên tự điều trị giãn dây chằng bằng các phương pháp dân gian truyền miệng chưa kiểm chứng như đắp lá, dán cao. Hãy đến khám tại các cơ sở chuyên khoa để có chẩn đoán chính xác.

Chẩn đoán và điều trị giãn dây chằng

Phương pháp chẩn đoán

Bác sĩ chẩn đoán bệnh dựa trên việc thăm khám lâm sàng. Và chỉ định người bệnh thực hiện các chẩn đoán hình ảnh cận lâm sàng như:

• Chụp X – quang để phát hiện tình trạng gãy xương, rạn nứt xương.
• Chụp cộng hưởng từ MRI cho thấy hình ảnh giãn hoặc đứt dây chằng, phát hiện các bất thường ở sụn, bao hoạt dịch khớp và các tổn thương cơ, gân, mô mềm.

Phương pháp điều trị

Điều trị giãn dây chằng cần kết hợp nhiều biện pháp tùy vào mức độ tổn thương của dây chằng. Các bác sĩ sẽ thăm khám và tư vấn cụ thể tùy vào tình trạng bệnh của bạn.

Trong điều trị giãn dây chằng, có các biện pháp phổ biến là:

Dùng thuốc

Thuốc điều trị giãn dây chằng chủ yếu là điều trị triệu chứng, giúp giảm đau, chống viêm. Việc dùng thuốc cần tuân thủ chặt chẽ theo đơn của bác sĩ để cơn đau được kiểm soát hiệu quả. Cũng như tăng khả năng đàn hồi của dây chằng.

Điều trị ngoại khoa

Khi giãn dây chằng không đáp ứng với điều trị nội khoa, người bệnh vẫn xuất hiện cơn đau dữ dội, ảnh hưởng đến sinh hoạt thì bác sĩ có thể chỉ định can thiệp ngoại khoa.

Chườm lạnh

Chườm lạnh sẽ giúp cơ và dây chằng co lại cũng như giảm đau cho bệnh nhân. Việc chườm lạnh có thể thực hiện hàng ngày, mỗi ngày 30 phút đến khi dây chằng được phục hồi hoàn toàn.

Xoa bóp/ massage

Xoa bóp, massage giúp giảm đau, tăng lưu thông máu cũng như điều hòa khí huyết. Khi bạn bị giãn dây chằng, bạn hoàn toàn có thể thực hiện các động tác xoa bóp, massage để hỗ trợ cải thiện bệnh. Tuy nhiên, cần được thực hiện bởi các kỹ thuật viên có kinh nghiệm, chuyên môn. Tránh làm tình trạng giãn dây chằng nặng thêm do xoa bóp không đúng cách.

Tập Yoga

Các động tác Yoga giúp tăng sự dẻo dai, linh hoạt cho gân cơ. Khi bị giãn dây chằng, bạn có thể tập Yoga để giảm tình trạng đau nhức khó chịu. Tuy nhiên, các bài tập cần được chọn lựa phù hợp để tránh dây chằng bị tổn thương nghiêm trọng hơn.

Trên đây là những thông tin về tình trạng giãn dây chằng. Lưu ý bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Người bệnh cần thăm khám và được chẩn đoán với bác sĩ có chuyên môn. Liên hệ hotline 1900 1984 để được tư vấn và đặt lịch thăm khám.

Bệnh viện Quốc tế DoLife Địa chỉ: Tầng 2, Tòa nhà Suced, 108 Nguyễn Hoàng, Nam Từ Liêm, Hà Nội Hotline: 1900 1984 Website: dolifehospital.vn Email: info@dolifehospital.vn Fanpage: Bệnh viện Quốc tế Dolife