Bệnh bò điên: Nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp điều trị

Bệnh bò điên là một bệnh tương đối hiếm gặp. Căn bệnh này liên quan đến tình trạng não và tủy sống. Khiến người mắc có hành động kỳ lạ, mất khả năng kiểm soát những việc bình thường, chẳng hạn như đi lại. Cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng của bệnh bò điên qua bài viết dưới đây nhé!

Tìm hiểu về bệnh bò điên

Bệnh bò điên là bệnh ở bò. Có tên tiếng anh là Bovine Spongiform Encephalopathy, viết tắt là BSE, dịch ra là bệnh viêm não thể bọt biển ở bò). Bò bị bệnh có những biểu hiện như có hành vi bất thường, khó khăn trong di chuyển và giảm thể trọng.

Nguyên nhân của bệnh được cho là nhiễm một loại protein độc. Được gọi là prion. Những con bò bị bệnh do ăn bột xương và thịt của các gia súc mắc bệnh như cừu. Thói quen nuôi bò bằng bột xương và thịt này hay gặp ở Vương quốc Anh.

Bệnh bò điên lây lan sang người thông qua việc ăn các sản phẩm bò bị mắc bệnh. Đặc biệt là não, tủy sống và nội tạng bò. Bệnh ở người được cho là biến thể của bệnh Creutzfeldt – Jakob. Tên tiếng anh là variant Creutzfeldt – Jakob disease, viết tắt là vCJD.

Bệnh Creutzfeldt – Jakob là bệnh lý thần kinh gây chết người. Biểu hiện là sa sút trí tuệ nhanh, rung giật cơ và đi đứng loạng choạng. Bệnh lý này thường có 3 dạng là:

• Dạng lây nhiễm (thông qua protein độc prion)
• Di truyền trội nhiễm sắc thể thường
• Dạng xuất hiện một cách ngẫu nhiên rải rác.

Triệu chứng của bệnh bò điên

Trong vòng vài tháng mắc bệnh, người bị bệnh bò điên sẽ có biểu hiện tinh thần suy sụp nhanh chóng. Các triệu chứng cụ thể như:

• Tính cách thay đổi
• Lo âu, căng thẳng
• Chán nản
• Mất trí nhớ, lú lẫn
• Suy nghĩ rối bời
• Thị lực giảm hoặc mù
• Mất ngủ
• Khó nói
• Khó nuốt
• Hành vi bất thường.

Khi bệnh tiến triển nặng, các triệu chứng về sức khỏe tâm thần sẽ trở nên nặng hơn. Phần lớn người bệnh sẽ rơi vào tình trạng hôn mê. Thậm chí là bị suy tim, suy hô hấp, viêm phổi hoặc nhiễm trùng, cuối cùng là tử vong. Từ khi xuất hiện triệu chứng bệnh đến khi tử vong thường kéo dài trong vòng 1 năm.

Đặc biệt, những người bị bệnh bò điên dạng hiếm, các triệu chứng về tâm thần sẽ nghiêm trọng hơn như sa sút trí tuệ (mất khả năng suy nghĩ, lập luận và ghi nhớ) sẽ diễn tiến về sau trong quá trình bị bệnh. Không chỉ vậy, biến thể này còn ảnh hưởng nhiều hơn ở những người tuổi trẻ, thời gian xuất hiện khá dài là 12- 14 tháng.

Nguyên nhân gây ra bệnh bò điên

Đây là bệnh rất hiếm gặp, xuất độ hàng năm là 0,5 – 1,5 người trên 1 triệu dân. Gây ra 200 cái chết mỗi năm ở Mỹ.

Bệnh mắc phải do prion

Prion là một loại protein có cấu trúc xoắn bất thường. Khi vào cơ thể, các protein độc này tác động đến các protein bình thường khác, biến chúng thành các prion mới. Cứ như vậy chúng sẽ phát triển trong cơ thể theo cấp số nhân.

Con đường lây nhiễm tự nhiên không rõ, ít lây qua đường hô hấp, tiêu hóa hay đường tiếp xúc tình dục. Những ca ghi nhận có sự lây truyền ngang qua chăm sóc y tế như tiêm truyền, ghép giác mạc, truyền hóc môn tăng trưởng.

Bệnh do di truyền

5 – 15% ca bệnh bò điên di truyền qua gen trội NST thường số 20. Do tính chất di truyền nên ba mẹ bị bệnh có thể di truyền gen bệnh lại cho con cái.

Ngẫu nhiên, Không rõ lý do

90% bệnh bò điên không xác định được nguồn lây hay yếu tố gia đình. Những ca nhiễm bệnh này được xếp vào nhóm bệnh bò điên ngẫu nhiên rải rác.

Phương pháp chẩn đoán bệnh bò điên

Để xác định về bệnh bò điên, có 2 phương pháp duy nhất được sử dụng đó là: Sinh thiết não hoặc kiểm tra mô não sau khi chết (khám nghiệm tử thi). Tuy nhiên, các bác sĩ thường có thể chẩn đoán chính xác dựa trên bệnh sử gia đình và cá nhân, khám thần kinh và chẩn đoán.

Ngoài ra, các bác sĩ thường sử dụng các phương pháp xét nghiệm sau để phát hiện bệnh bò điên, bao gồm:

Điện não đồ (EEG): 

Bác sĩ sẽ đặt điện cực lên da đầu và đo hoạt động điện của não bộ. Những người mắc bệnh bò điên sẽ cho ra một mô hình đặc trưng bất thường.

Chụp MRI: 

Thủ thuật xét nghiệm hình ảnh này sử dụng sóng vô tuyến điện và từ trường để tạo ra hình ảnh cắt ngang của đầu và cơ thể. Chụp MRI đặc biệt hữu ích trong việc chẩn đoán các rối loạn não vì hình ảnh của chất trắng và chất xám của não sẽ được thể hiện rõ.

Kiểm tra dịch não tủy: 

Dịch tủy não bao quanh, làm chất đệm cho não và tủy sống. Trong phương pháp chọc dò tủy sống, bác sĩ sẽ sử dụng một cây kim. Từ đó rút một lượng nhỏ dịch tủy não để kiểm tra sự hiện diện của một loại protein đặc biệt là prion.

Các phương pháp phòng ngừa bệnh bò điên

Bệnh bò điên xuất phát từ nhiều nguồn gốc. Có thể bị lây từ người sang người, di truyền trong gia đình, từ gia súc mắc bệnh bò điên hoặc không thể xác định được nguyên nhân nào cả.

Vì vậy, để phòng bệnh thì mọi người hãy lưu ý những vấn đề sau:

• Kiểm soát gia súc mắc bệnh bò điên: thay đổi cách chăn nuôi, tiêu hủy bò bệnh, kiểm soát xuất nhập khẩu bò,…
• Hạn chế sử dụng các sản phẩm bò bệnh, đặc biệt các bộ phận chứa nhiều prion như não, tủy sống.
• Giảm thiểu nguy cơ lây từ người sang người qua các chế phẩm tiêm truyền, ghép tạng bằng việc kiểm tra kĩ người hiến tặng.

Trên đây là những thông tin về bệnh bò điên. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được tư vấn, hãy liên hệ hotline 1900 1984 nhé!

Bệnh viện Quốc tế DoLife Địa chỉ: Tầng 2, Tòa nhà Suced, 108 Nguyễn Hoàng, Nam Từ Liêm, Hà Nội Hotline: 1900 1984 Website: dolifehospital.vn Email: info@dolifehospital.vn Fanpage: Bệnh viện Quốc tế Dolife