Thận đa nang: Những thông tin cần biết

Thận đa nang là bệnh lý lành tính thường xuất hiện ở độ tuổi sau 30 – 40. Tuy nhiên, nếu không được xử lý đúng cách, bệnh có thể tiến triển, gây ra nhiều biến chứng nặng nề.

Tổng quan về thận đa nang

Thận đa nang là gì?

Thận đa nang (Polycystic kidney disease – PKD) là một rối loạn di truyền gây ra các u nang phát triển trong thận, làm tăng kích thước và suy giảm chức năng thận. 

Các u nang thận có kích thước khác nhau, là các túi tròn chứa chất lỏng. Các u nang xuất hiện nhiều hay có kích thước lớn có thể gây ra hỏng thận.

Ước tính, hiện nay thế giới có khoảng 12.5 triệu người mắc thận đa nang. Phần lớn PKD là rối loạn di truyền theo gen trội, chỉ một số lượng nhỏ hiếm gặp là theo gen lặn. Gen bệnh lý thường nằm ở đầu xa, nhánh ngắn trên nhiễm sắc thể 16. Khoảng 10 – 15% trường hợp, rối loạn gen nằm trên nhiễm sắc thể 4. 

Phân loại

Đa nạng thận thường xuất hiện ở độ tuổi từ sau 30 – 40, gây tình trang sưng to, nổi nang ở cả hai bên thận. Bệnh ít khi xuất hiện ở trẻ nhỏ.

PKD được phân thành hai nhóm: thể di truyền theo gen trội & thể di truyền theo gen lặn.

Dựa trên các khiếm khuyết di truyền, bệnh được chia thành 2 loại:

– Thận đa nang trội trên nhiễm sắc thể thường: Con cái di truyền bệnh từ bố/mẹ.

– Thận đa nang lặn trên nhiễm sắc thể thường: Cả bố và mẹ đều mang gen bất thường và gây bệnh ở trẻ.

Nguyên nhân

Nang thận chủ yếu xuất hiện và phát triển dựa trên gen và môi trường. Các nguyên nhân gây bệnh được biết đến là từ:

– Thuốc, chất hóa học: chất chống oxy hóa, lithium cloride và cis-platinium, alloxan và steptozotoxin.

– Gen bất thường

Nang thận hình thành dựa trên 3 cơ chế:

– Lòng ống thận tắc nghẽn

– Tăng sinh tế bào biểu mô ống thận

– Ống thận bị biến đổi màng đáy

Triệu chứng của thận đa nang

Dấu hiệu nhận biết

Thận đa nang thường có diễn tiến âm thầm và không được phát hiện cho đến khi xuất hiện biến chứng. Các trường hợp phát hiện sớm đa phần là nhờ tình cờ phát hiện khi siêu âm bụng hoặc khám sức khỏe định kỳ.

Các triệu chứng thường thấy như:

– Cao huyết áp

– Đau lưng, hông

– Nước tiểu lẫn máu

– Cảm giác đầy bụng. Tăng kích thước bụng do thận to

–  Nhức đầu

– Suy thận, sỏi thận

– Nhiễm trùng đường tiết niệu

 

Biến chứng

Bệnh nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

– Cao huyết áp: biến chứng phổ biến nhất, xảy ra sớm ở 13 – 20% người bệnh.

– Mất chức năng thận, tích tụ chất thải gây nhiễm độc niệu. Ở giai đoạn cuối, người bệnh có thể phải lọc thận liên tục hoặc cấy ghép thận để kéo dài tuổi thọ.

– Đau mãn tính ở vùng lưng, hông. Đau có thể liên quan đến sỏi thận, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc bệnh lý ác tính.

– U nang phát triển trong gan.

– Phình động mạch trong não, có nguy cơ vỡ động mạch gây xuất huyết.

– Nguy cơ tiền sản giật ở phụ nữ đang mang thai.

– Van tim bất thường: sa van hai lá…

– Tiểu máu đại thể do chảy máu trong nang.

– Nhiễm khuẩn nang.

– Sỏi thận. Suy thận. Ung thư thận…

– Khả năng cô đặc nước tiểu suy giảm.

– Thiếu máu, tăng acid uric máu.

Phương pháp điều trị thận đa nang

Chẩn đoán

Để chẩn đoán chính xác thận đa nang, người bệnh cần được thăm khám trực tiếp và làm các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh:

– Thăm hỏi tiền sử bệnh lý gia đình

– Siêu âm để kiểm tra hình ảnh thận, gan: hình ảnh cho thấy hai thận to, xuất hiện nhiều nang kích cỡ đa dạng trên vùng vỏ và vùng tủy thận; gan có nang.

– Chụp thận cắt lớp CT scan.

– Xác định bất thường ở đầu xa nhánh ngắn nhiễm sắc thể 16 qua kỹ thuật gen.

– …

Điều trị

Việc điều trị thận đa nang cần dựa trên nguyên tắc điều trị các triệu chứng và biến chứng bệnh:

– Dùng kháng sinh phù hợp để điều trị nhiễm khuẩn thận.

– Dùng các nhóm thuốc hạ huyết áp để điều trị cao huyết áp.

– Với trường hợp nang thận quá to, xuất hiện biến chứng tiểu ra máu, nhiễm trùng tái phát, người bệnh có thể phải cắt thận.

– Điều trị bảo tồn và thay thế với trường hợp suy thận giai đoạn cuối bằng phương pháp lọc máu, ghép thận.

– Lọc màng bụng với những trường hợp nang thận không quá lớn.

Phòng ngừa thận đa nang

Hiện vẫn chưa có biện pháp nào là hữu hiệu đặc biệt trong phòng ngừa thận đa nang. Các biện pháp được khuyến khích áp dụng gồm:

– Khám sức khỏe định kỳ nếu tiền sử gia đình có thành viên mắc thận đa nang để phát hiện sớm bệnh lý và điều trị kịp thời.

– Người có thận đa nang cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, cố vấn di truyền để đánh giá nguy cơ di truyền bệnh sang con nếu muốn có con, từ đó có biện pháp phù hợp.

– Kiểm soát huyết áp để ngăn ngừa biến chứng bằng các phương pháp như:

+ Dùng thuốc kiểm soát huyết áp theo đúng chỉ định của bác sĩ.

+ Hạn chế muối trong thực đơn dinh dưỡng ngày ngày. Tăng cường các loại trái cây tươi, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt.

+ Giữ cân nặng ở mức hợp lý.

+ Hoạt động thể chất mỗi ngày, từ 30 phút/ ngày.

+ Giữ thận khỏe mạnh.

Trên đây là những thông tin chung về Thận đa nang. Nếu bạn cần được hỗ trợ giải đáp hoặc cung cấp thêm thông tin khám chữa bệnh, liên hệ ngay tới hotline 1900 1984 của DoLife để được hỗ trợ sớm nhất!

Lưu ý: Bài viết cung cấp thông tin  mang tính chất tham khảo. Bạn đọc vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.