Viêm tai xương chũm: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Viêm tai xương chũm là biến chứng nguy hiểm và thường gặp của viêm tai giữa cấp. Bệnh có thể gây biến chứng nội sọ và ngoại sọ, đặc biệt đe dọa tính mạng ở trẻ dưới 2 tuổi.

Tổng quan về viêm tai xương chũm

Theo thống kê, viêm tai xương chũm có tỷ lệ tử vong ở bệnh nhi lên tới 10% do các biến chứng nặng nề khi trẻ không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng cách.

Viêm tai xương chũm là gì?

Xương chũm tai là xương thuộc xương thái xương trên hộp sọ.

Viêm tai xương chũm là tình trạng tổn thương tai lan vào xương chũm xung quanh sào bào và tai giữa. Đây là một lý nhiễm trùng gây ra bởi vi khuẩn của tế bào khí xương chũm.

Thông thường, quá trình viêm kéo dài không quá 3 tháng, phản ứng xương chũm kéo dài khoảng 5 – 7 ngày. Bệnh tích chủ yếu là viêm tắc mạch máu xương, viêm loãng xương, phá hủy dần các vách ngăn giữa tế bào xương, hình thành túi mủ, xương chất từng khối… 

Viêm tai xương chũm có thể xuất hiện cả ở người lớn và trẻ nhỏ, trong đó phổ biến hơn là ở trẻ.

Phân loại 

Viêm xương chũm được chia thành 2 loại chính là cấp tính và mạn tính:

– Viêm tai xương chũm cấp tính

Nhiễm trùng diễn ra trong khoảng 5 – 7 ngày do hoạt động của các vi khuẩn như: Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae và Staphylococcus aureus. 

Trẻ dưới 2 tuổi là đối tượng có nguy cơ viêm xương chũm cao nhất. Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có thể gặp các biến chứng ngoại hộp so, đe dọa tính mạng.

– Viêm tai xương chũm mạn tính

Nhiễm trùng diễn ra liên tục từ trên 3 tháng. Tai có tình trạng chảy dịch. Người bệnh có thể gặp phải các biến chứng ngoại sọ và nội sọ nguy hiểm.

Nguyên nhân gây viêm tai xương chũm

Nguyên nhân

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến viêm xương chũm:

– Viêm tai giữa nhưng không được điều trị tốt.

– Biến chứng từ viêm tai giữa cấp tính hoặc mạn tính.

– Viêm tai giữa do các bệnh như: sởi, cúm, ho gà, bạch hầu…

– Các loại vi khuẩn gây nhiễm trùng tấn công như: Haemophilus influenza, Streptococcus, Staphylococcus.

– …

Đối tượng nguy cơ

Viêm tai xương chũm có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng nào nhưng phổ biến nhất là ở trẻ dưới 2 tuổi. Ngoài ra, những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh như:

– Người có thể trạng yếu, suy giảm miễn dịch

– Người bệnh nhiễm trùng nặng, mất sức đề kháng

– Cấu tạo Vòi Eustache ngắn, rộng và nằm ngang hơn so với bình thường

– Kích thước của sào bào, sào đạo rộng hơn bình thường

– VA quá phát khiến vòi tai bị ảnh hưởng

Triệu chứng của viêm tai xương chũm

Triệu chứng viêm xương chũm cấp tính

Ở mức độ cấp tính, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng như:

– Sốt, đau sâu trong tai

– Nghe kém, ù tai, chóng mặt

– Suy nhược cơ thể, mệt mỏi, nhiễm trùng, nhiễm độc

– Trẻ nhỏ có thể bị co giật, thóp phồng

– Với những trường hợp nặng có phản ứng màng não, người bệnh xuất hiện tình trạng co giật, mê sảng…

– Chảy mủ tai

– Có phản ứng đau rõ rệt khi ấn lên bề mặt của xương chũm

Triệu chứng viêm xương chũm mạn tính

Viêm xương chũm mạn tính có các triệu chứng cơ năng tương tự với cấp tính nhưng xuất hiện ở mức độ nặng hơn như:

– Chảy mủ tai thường xuyên. Mủ đặc, có mùi khó chịu

– Đau tai lan ra đầu. Tai nhức nặng, đau âm ỉ thỉnh thoảng xuất hiện cơn đau kịch phát

– Nghe kém

– Sức nghe suy giảm

Điều trị viêm tai xương chũm

Chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ dựa trên các triệu chứng lâm sàng và các xét nghiệm cận lâm sàng như:

– Nội soi tai mũi họng để xác định tình trạng viêm tai giữa

– X-quang Schuller để quan sát hình ảnh vách thông bào

– CT scan xương thái dương để kiểm tra hình ảnh động dịch và các thông bào

– Xét nghiệm công thức máu để xác định tình trạng nhiễm trùng

– Chụp cộng hưởng từ (nếu cần)

Điều trị

Sau khi chẩn đoán chính xác bệnh lý, người bệnh được lên phác đồ điều trị tùy theo tình trạng bệnh. Tùy mức độ nặng nhẹ mà bác sĩ có thể chỉ định điều trị theo phương pháp nội khoa hoặc ngoại khoa:

– Điều trị nội khoa

Điều trị viêm tai xương chũm bằng phương pháp nội khoa sử dụng chủ yếu liệu pháp kháng sinh:  Điều trị kháng sinh đường tiêm tĩnh mạch với các trường hợp không biến chứng, không có tiền sử bệnh lý đáng kể

Đa phần các trường hợp có thể sử dụng kháng sinh điều trị nội khoa đều là các trường hợp không biến chứng, bệnh lý không phức tạp.

– Phẫu thuật

Phẫu thuật thường được chỉ định với các trường hợp nhiễm trùng nặng. Các phương pháp thường được áp dụng như:

+ Đặt ống thông khí màng nhĩ

Chỉ định trong các trường hợp xương chũm tụ nhiều dịch làm hỏng các bè xương chũm gây sốt cao kèm các dấu hiệu thần kinh. Cùng với đó, người bệnh được kết hợp điều trị với kháng sinh IV và steroid liều cao IV.

+ Phẫu thuật xương chũm

Nếu viêm xương chũm không được cải thiện sau 48 giờ nhập viện, bác sĩ có thể đưa ra chỉ định cắt xương chũm kết hợp với dùng kháng sinh. Trong đó, loại kháng sinh thường được lựa chọn là kháng sinh IV vancomycin với tác dụng chống lại các tác nhân gây bệnh phổ biến như: tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn tan huyết beta nhóm A, liên cầu khuẩn pyogenes, vi khuẩn Haemophilus influenzae.

Để ngăn chặn biến chứng do khuẩn Streptococcus pyogenes và Staphylococcus aureus, người bệnh có thể cần điều trị bằng kháng sinh liều cao vancomycin. Cùng với đó, người bệnh cần được theo dõi sức khỏe thường xuyên để tránh biến chứng có thể xảy đến nhanh chóng.

Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở tai, người bệnh đến DoLife để được thăm khám và điều trị ngay với các chuyên gia Tai Mũi Họng hàng đầu. Đặc biệt, tại DoLife,  người bệnh được phẫu thuật trực tiếp bởi GS.TS.BS Nguyễn Tấn Phong – chuyên gia đầu ngành Tai Mũi Họng tại Việt Nam hiện nay cùng hệ thống trang thiết bị hiện đại, chế độ chăm sóc y tế đặc biệt, chuẩn quốc tế.

Với hơn 40 năm kinh nghiệm trong ngành Tai – Mũi – Họng, BS Nguyễn Tấn Phong từng thăm khám và điều trị hiệu quả cho hàng triệu ca bệnh, phẫu thuật thành công cho hàng ngàn trường hợp bệnh lý phức tạp với việc can thiệp bằng các kỹ thuật cao, bảo vệ thính lực cho người bệnh.

Trên đây là những thông tin chung về viêm tai xương chũm. Nếu bạn cần được hỗ trợ giải đáp hoặc cung cấp thêm thông tin khám chữa bệnh, liên hệ ngay tới hotline 1900 1984 của DoLife để được hỗ trợ sớm nhất!

Lưu ý: Bài viết cung cấp thông tin mang tính chất tham khảo. Bạn đọc vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.