Ngủ mơ không dậy được: Cách cải thiện!

Nếu như đã từng trải qua tình trạng nửa ngủ nửa mơ, hay biết mình đang trong một giấc mơ nhưng không tỉnh được, chắc hẳn không ít người sẽ rơi vào trạng thái hoang mang, lo lắng sau đó. Vậy hiện tượng ngủ mơ không dậy được có nguyên nhân do đâu cũng như cách khắc phục như thế nào?

Lý giải về hiện tượng ngủ mơ không dậy được 

Khi hiện tượng ngủ mơ không dậy được xảy ra, nó sẽ “đánh lừa” người ngủ tin rằng mình chỉ vừa mới thức giấc, trong khi sự thật họ vẫn đang ngủ.

Theo các chuyên gia lý giải, hiện tượng này xảy ra trong giai đoạn chuyển động mắt nhanh (REM). Đây có thể nói là giai đoạn ngủ gắn chặt nhất với những giấc mơ.

Mặt khác, hiện tượng ngủ không dậy được có khả năng xảy ra 2 trường hợp như: Liệt trong giấc ngủ (Sleep Paralysis) hoặc thức tỉnh giả (False Awakening). Nghiên cứu cho thấy cả 2 tình trạng đều diễn ra vào lúc bắt đầu hoặc sắp kết thúc giai đoạn giấc ngủ REM.

Giai đoạn liệt trong giấc ngủ 

Hiện tượng liệt trong giấc ngủ (Sleep Paralys), hay trong dân gian thường được gọi là “bóng đè” là tình trạng khó di chuyển hoặc nói mặc dù bạn đang cảm thấy tỉnh táo. Thậm chí, bạn có thể di chuyển bằng mắt cũng như có nhận thức về môi trường xung quanh nhưng khó có thể cử động được. Đồng thời, bạn có cảm giác như đang bị ai đó giữ chặt, không thể kháng cự được.

Người gặp phải hiện tượng này có thể sẽ cố la hét nhưng chỉ phát ra tiếng thì thầm. Mặt khác, một số trường hợp khác có thể mô tả cảm giác như bị nghẹt thở, chỉ thở lại được khi sự kiện đã đi qua. Họ thường mô tả đó là cảm giác lo sợ mạnh mẽ về sự diệt vong sắp xảy ra, bị truy đuổi hoặc buộc phải thoát khỏi nguy hiểm. Trong một số trường hợp khác, ảo thính và ảo xúc có thể đi kèm, do đó người bị ảnh hưởng bởi tình trạng này có thể tường thuật lại những câu chuyện sống động trong giấc mơ ấy, thậm chí là nhớ về giấc mơ sau nhiều năm.

Giai đoạn bị thức tỉnh giả 

Hiện tượng thức tỉnh giả (hoặc thức giấc nhầm) là khi bạn đã tin rằng mình đã tỉnh dậy sau giấc ngủ, tuy nhiên thực tế bạn vẫn đang còn trong trạng thái mơ. Tình trạng nửa tỉnh nửa mơ này có thể cực sống động, chân thực.

Mặt khác, dưới đây là một số viễn cảnh người mơ có thể nhìn thấy khi gặp hiện tượng này bao gồm:

– Thấy mình đã thức dậy và sẵn sàng cho một ngày mới.

– Thấy mình thức dậy vào nửa đêm, đi vào phòng tắm hay nhà bếp, sau đó quay trở về giường.

– Thấy mình đang đi khám phá hoặc lang thang đến địa điểm mơ ước.

– Thấy mình đang suy nghĩ về một giấc mơ mình vừa trải qua, cảm giác rằng hiện tại mình đã tỉnh dậy.

Hiện tượng ngủ không dậy được thường xảy ra khi nào?

Theo nhận định từ chuyên gia, chứng tê liệt khi ngủ xảy ra giữa giấc ngủ REM và sự tỉnh giấc. Điều này diễn ra khi cơ thể đang ở chế độ ngủ nhưng bộ não lại hoạt động. Cụ thể, 2 trường hợp thường diễn ra khi hiện tượng nửa tỉnh nửa mơ là:

– Giai đoạn khi mới bắt đầu chìm vào giấc ngủ (từ trạng thái thức sang trạng thái ngủ)

Lúc này, ý thức sẽ giảm dần, não bộ bước vào trạng thái nghỉ ngơi, đồng thời các cơ cũng giãn ra dần. Tình trạng liệt trong giấc ngủ sẽ xảy ra khi não bộ đột ngột hoạt động, còn cơ đã giãn ra hoàn toàn.

– Giai đoạn chuẩn bị tỉnh dậy từ giấc ngủ

Lúc này, bạn có thể bị nhầm tưởng rằng bản thân đã tỉnh giấc và bắt đầu chuẩn bị cho ngày mới với những thói quen như: Vệ sinh cá nhân, đánh răng, mở điện thoại di động…

– Giai đoạn khi bạn tin rằng mình đã thức dậy liên tiếp sau giấc ngủ

Đây có thể tạo ra sự bối rối và khó khăn khi phân biệt giữa thực tế và giấc mơ, tạo ra trạng thái mơ màng không chắc chắn về hiện tại gây lo lắng và hoang mang. Thậm chí nếu như để kéo dài còn có thể gây hoảng loạn thường trực.

Ngủ mơ không dậy được có nguy hiểm hay không? 

Về tổng quan, hiện tượng này hầu như không gây nguy hiểm cho sức khỏe cũng như không xảy ra thường xuyên. Tuy nhiên, hiện tượng này thường dẫn đến trạng thái bất an, khó chịu cũng như sợ hãi với người gặp phải.

Theo như ước tính, có khoảng 10% số người thường bị liệt trong giấc ngủ, hiện tượng này lặp lại hoặc gây khó chịu, hoảng sợ hơn trong lần tái phát. Điều này sẽ dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực, đồng thời gia tăng lo lắng khi ngủ. Hậu quả gián tiếp của hiện tượng này là sẽ khó chìm vào giấc ngủ, thiếu ngủ hoặc thậm chí là mất ngủ do căng thẳng.

Nhìn chung, hiện tượng này không gây ảnh hưởng đến sức khỏe vật lý. Tuy nhiên, hiện tượng này nếu kéo dài thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng đến cuộc sống tinh thần nghiêm trọng, dẫn đến tình trạng có ký ức giả.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này thường là do đâu? 

Hiện tại, nguyên nhân chính xác của hiện tượng này vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học nghiên cứu, việc tăng nguy cơ xuất hiện tình trạng này có thể dẫn tới nhiều kết quả khác nhau.

Dưới đây là một số yếu tố có thể liên quan khiến bạn tê liệt trong giấc ngủ bao gồm:

– Rối loạn giấc ngủ, như: Chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn, mất ngủ kinh niên hay rối loạn nhịp sinh học.

– Rối loạn căng thẳng sau khi gặp chấn thương tâm lý.

– Rối loạn chứng lo âu lan tỏa.

– Rối loạn hoảng sợ, chứng ngủ rũ (narcolepsy) – tình trạng khiến cho một người đột nhiên bị ngủ thiếp đi.

– Giấc ngủ gián đoạn, do làm việc theo ca hoặc đi máy bay.

– Gia đình có tiền sử bị tê liệt khi đi ngủ.

– Người uống rượu, nghiện rượu nhiều.

Khắc phục tình trạng ngủ mơ không tỉnh dậy được thế nào? 

Nếu như đang bị làm phiền bởi chứng tê liệt giấc ngủ hoặc tình trạng ngủ nửa tỉnh nửa mơ, việc bạn cần làm đó là thay đổi thói quen khi ngủ. Dưới đây là những biện pháp để ngăn ngừa và giảm nhẹ tình trạng này, bao gồm:

– Ngủ đủ giấc từ 7 đến 9 tiếng/ ngày.

– Duy trì lịch ngủ cũng như thức dậy nhất quán, đi ngủ và thức giấc trong khung giờ nhất định, dù là vào ngày nghỉ hay cuối tuần.

– Tạo môi trường ngủ thoải mái và yên tĩnh: Tắt các thiết bị điện tử hay đèn sáng trước khi đi ngủ, đảm bảo không có tiếng ồn để không làm gián đoạn giấc ngủ.

– Tập thể dục thường xuyên, lưu ý không tập từ 2 đến 4 tiếng trước khi đi ngủ.

– Không nên ăn một bữa quá nhiều dinh dưỡng hoặc lượng lớn thức ăn.

– Không hút thuốc, uống rượu hay caffeine trước khi đi ngủ.

– Không nằm ngửa khi ngủ, bởi điều này có thể khiến tình trạng tê liệt khi ngủ dễ xảy ra hơn.

– Không sử dụng điện thoại, máy tính bảng, hay thiết bị đọc sách trước khi đi ngủ 30 phút.

Trên đây là những thông tin về tình trạng ngủ mơ không dậy được. Thông thường, những tình trạng trên đều sẽ không ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất. Do đó, nếu như hiện tượng này diễn ra thường xuyên khiến bạn khó chịu, hãy đi khám với chuyên gia để được tư vấn và hỗ trợ.