Lồng ruột: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và điều trị

Lồng ruột là bệnh gần như chỉ gặp ở trẻ nhỏ và cũng là nguyên nhân hàng đầu gây ra tắc ruột. Với thể nhẹ, bệnh có thể tự hết nhưng với trường hợp nặng, bệnh cần được điều trị để tránh biến chứng và tái phát. Tìm hiểu ngay về bệnh lý này qua bài viết bên dưới!

Tổng quan về bệnh lồng ruột

Theo số liệu thống kê, cứ 1.000 trẻ thì có 3 – 5 trẻ bị lồng ruột. Bệnh có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ nào hay ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên phổ biến nhất là trẻ từ 5 – 9 tháng tuổi.

Lồng ruột là gì?

Lồng ruột là một cấp cứu ngoại khoa nghiêm trọng, thường gặp ở trẻ nhỏ. Bệnh liên quan đến đường ruột (ruột non, ruột già) khi mà đoạn ruột phía trên di chuyển rồi chui vào đoạn ruột phía dưới (hoặc ngược lại). Sự thay đổi vị trí ruột gây ra sự tắc nghẽn trong lưu thông khiến các mạch máu cũng bị cuốn vào, thắt nghẹt gây tổn thương ruột và chảy máu.

Lồng ruột là bệnh lý có diễn biến nhanh. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, đúng cách, bệnh có thể gây hoại tử ruột, gây thủng ruột, viêm phúc mạc, nhiễm trùng máu và đe dọa tính mạng của trẻ.

Ở thể nhẹ, sự thay đổi vị trí ruột chỉ diễn ra tạm thời và có thể tự hết. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể tái phát trong vòng 24 giờ sau khi chữa trị, ổn định. Càng lớn, nguy cơ tái phát bệnh càng giảm.

Nguyên nhân

Phần lớn các trường hợp lồng ruột đều không thể xác định được nguyên nhân. Một số yếu tố được cho là nguyên nhân gây bệnh ở trẻ như:

– Cơ thể trẻ chưa kịp thích nghi khi trẻ chuyển từ bú sữa sang ăn dặm khiến ruột co bóp bất thường.

– Kích thước các đoạn ruột có sự chênh lệch nhất định khiến lồng ruột dễ xảy ra.

– Ảnh hưởng từ các bệnh lý khác như: u lành tính, ung thư ruột non, nhiễm bệnh gây rối loạn co bóp ruột, polyp trong lòng ruột, bệnh túi thừa Meckel…

– Viêm ruột

– Siêu vi

Hay ở người lớn, nguyên nhân gây lồng ruột thường là:

– Khối u hoặc Polyp

– Ruột có sẹo dính

– Sau phẫu thuật ống tiêu hóa

– Bệnh Crohn gây viêm ruột

Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh lồng ruột

Lồng ruột có thể xảy ra ở bất kỳ đối tượng nào. Tuy nhiên, bệnh phổ biến hơn ở trẻ nhỏ:

– Trẻ từ 3 – 6 tháng tuổi.

– Nguy cơ mắc bệnh ở bé trai cao gấp 2 – 3 lần so với bé gái.

– Bé có ngoại hình bụ bẫm.

– Trẻ có cấu tạo ruột bất thường bẩm sinh.

– Trẻ bị hội chứng suy giảm miễn dịch.

– Có tiền sử gia đình từng mắc bệnh lồng ruột hoặc trẻ từng bị lồng ruột.

Triệu chứng của lồng ruột

Ở người lớn, lồng ruột khá hiếm gặp. Khi bị bệnh, các dấu hiệu cũng thường chồng lấp lên các triệu chứng của những bệnh khác. Bệnh khó phát hiện và thường có các dấu hiệu chung chung như đau bụng, buồn nôn, nôn…

Ở trẻ nhỏ, các dấu hiệu của lồng ruột thường rõ ràng hơn và khác nhau ở từng giai đoạn bệnh:

Giai đoạn đầu

– Co thắt dạ dày khiến trẻ khó chịu.

– Xuất hiện những cơn đau bụng từng cơn, tái đi tái lại nhiều lần khiến trẻ khóc thét đột ngột, co gối, ôm bụng.

– Trẻ bỏ bú, nôn ói nhiều lần.

– Đổ mồ hôi nhiều, người xanh xao.

Giai đoạn ruột bị nghẹn

– Đi ngoài ra phân nhầy, phân có chứa máu.

– Tiêu chảy, mất nước.

– Sốt, mệt lả.

– Cảm giác có khối u nhô lên tại vùng dạ dày.

Giai đoạn muộn (ruột bắt đầu bị hoại tử)

– Chướng bụng, nôn liên tục.

– Da lạnh, xanh xao, nhợt nhạt.

– Mạch nhanh, nóng.

– Hơi thở nhanh và nông.

Ngay khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu bệnh, ba mẹ cần đưa con đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám, chẩn đoán kịp thời, điều trị hiệu quả, tránh biến chứng nguy hiểm.

Phương pháp chẩn đoán lồng ruột

Việc chẩn đoán lồng ruột ở trẻ nhỏ thường gặp không ít khó khăn do trẻ chưa thể nói ra các triệu chứng của mình. Bởi vậy, bác sĩ thường dựa trên bệnh cảnh và việc khám lâm sàng cũng  như thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán. 

Trẻ có dấu hiệu nghi ngờ lồng ruột khi có các dấu hiệu như: đang bị sốt, ho, nhiễm siêu vi và đột ngột quấy khóc thành từng cơn.

Các xét nghiệm thường được chỉ định để chấn đoán lồng ruột ở trẻ như:

– Chụp X-quang ruột, bụng

– Chụp CT scanner bụng

– Siêu âm bụng

Cách điều trị lồng ruột

Việc điều trị lồng ruột sẽ được xác định cụ thể tùy theo tình trạng sức khỏe và diễn tiến bệnh.

Nếu trẻ đến sớm

Khi phát hiện lồng ruột sớm – ngay sau khi xảy ra tình trạng bất thường của ruột, bác sĩ thường chỉ định một số phương pháp như:

– Tháo lồng bằng hơi

Một ống thông nhỏ được đặt vào lòng trực tràng của trẻ dưới hướng dẫn của máy X-quang tại chỗ. Theo đường ống, ruột già được bơm một lượng hơi với áp lực vừa phải để có thể kéo giãn đoạn ruột lồng. Việc điều trị kết thúc khi khối lồng hoàn toàn được tháo ra.

Ưu điểm của phương pháp này chính là tỷ lệ thành công cao và không gây đau đớn như phẫu thuật.

– Đặt ống thông mũi – dạ dày

Trẻ được tiến hành đặt ống thông mũi – dạ dày để giảm áp lực trong ruột non, từ đó giải quyết tình trạng lồng ruột.

Nếu trẻ đến muộn

(sau 6 giờ) hoặc việc tháo lồng bằng hơi, đặt ống thông mũi – dạ dày thất bại

– Phẫu thuật để tháo khối ruột bị lồng

– Sử dụng kháng sinh phù hợp để tránh nhiễm trùng

Nếu trẻ đến viện muộn (sau 24 giờ)

Việc phát hiện lồng ruột muộn có thể dẫn đến tình trạng hoại tử ruột ở trẻ. Khi đs, trẻ buộc phải tiến hành phẫu thuật để loại bỏ đoạn ruột đã hoại tử. Việc chăm sóc sau phẫu thuật và hồi sức cũng vô cùng phức tạp và khó khăn. Trẻ phải đối mặt với tình trạng suy kiệt và viêm phổi nặng, nguy cơ tử vong cao. 

Vì vậy, để tránh hệ quả đáng tiếc xảy ra, ba mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để thăm khám ngay khi phát hiện con có các dấu hiệu sức khỏe bất thường.

Trên đây là những thông khoa học về lồng ruột. Nếu bạn cần được hỗ trợ giải đáp hoặc cung cấp thêm thông tin khám chữa bệnh, liên hệ ngay tới hotline 1900 1984 của DoLife để được hỗ trợ sớm nhất!

Lưu ý: Bài viết cung cấp thông tin  mang tính chất tham khảo. Bạn đọc vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.