Hướng dẫn chăm sóc mẹ bầu sau sinh thường & sinh mổ chuẩn nhất

Đối với người phụ nữ, mang thai và sinh con là giai đoạn rất nhạy cảm cả về thể chất và tinh thần. Đặc biệt là thời điểm từ khi xuất viện về nhà, mẹ vẫn cần có sự chăm sóc đặc biệt cẩn thận để tránh những biến chứng sau sinh có thể xảy ra. Dưới đây là các cách chăm sóc mẹ bầu sau sinh chuẩn nhất.

Theo dõi các dấu hiệu sinh tồn 

Khi chăm sóc mẹ bầu sau sinh, gia đình nên chú ý theo dõi dấu hiệu sinh tồn của mẹ. Cụ thể là:

– Mạch đập

– Huyết áp 

– Nhiệt độ

Nếu tại nhà không có thiết bị theo dõi các chỉ số này, mẹ và gia đình có thể nhờ bác sĩ riêng hoặc sử dụng những dịch vụ chăm sóc sản phụ tại nhà để có thể theo dõi và kịp thời phản ứng với những vấn đề về sức khỏe sau sinh.

Theo dõi co hồi tử cung và sản dịch

Thời gian co hồi tử cung và đẩy sản dịch

– Sản dịch thường kéo dài khoảng 7 ngày

– Sản dịch sẽ hết hẳn sau 4 tuần

Đặc điểm của sản dịch

Sản dịch thường có màu như kinh nguyệt, mùi tanh nồng rồi chuyển sang hồng nhạt. 

Kinh nguyệt xuất hiện lại sau bao lâu?

Mẹ sẽ có kinh trở lại sau khi hết sản dịch, thường sẽ là sau 4 tuần. Mẹ cần lưu ý biện pháp tránh thai vì rất dễ có thai ngay sau sinh.

Cách giảm đau khi bị co hồi tử cung 

Để giảm đau khi bị co thắt tử cung mẹ có thể chườm đá hoặc dùng thuốc giảm đau.

Vệ sinh tầng sinh môn 

Đây là điều rất quan trọng đối với mẹ sinh thường, mẹ nên chú ý vệ sinh như sau:

– Vệ sinh vùng kín 3 lần/ngày bằng nước đun sôi để nguội, cả sau đại tiện và tiểu tiện.

– Nhẹ nhàng rửa theo hướng từ trước ra sau

– Tuyệt đối mẹ không nên thụt rửa vào sâu bên trong

– Lau khô sau mỗi lần rửa

– Thay băng vệ sinh thường xuyên. 

Cách giảm đau tầng sinh môn đối với mẹ sinh thường

– Để giảm sưng, giảm đau vết khâu tầng sinh môn, mẹ có thể dùng túi đá lạnh để chườm.

–  Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu phù nề, máu tụ để có thể cắt chỉ. 

– Vết rạch thường rất đau ngay sau đó, nhưng mẹ hãy yên tâm vì thường vết khâu tầng sinh môn sẽ lành sau một tuần và mẹ có thể đi lại như bình thường.

Theo dõi đại, tiểu tiện

Tình trạng bí tiểu

– Sự ảnh hưởng sau sinh nở khiến cho bàng quang rất nhanh đầy. Thậm chí nhiều mẹ còn gặp phải tình trạng bí tiểu hoặc tăng trương lực ở bàng quang do ảnh hưởng của thuốc mê/ tê khi cắt, rạch hoặc tụ máu ở tầng sinh môn. 

– Mẹ có thể đi lại nhiều, xoa nắn vùng bàng quang, không thông tiểu khi không cần thiết để tránh nhiễm trùng.

Tình trạng táo bón

– Nếu bị táo bón mẹ nên ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, xoa bụng và cố gắng vận động nhẹ nhàng sớm. 

– Nếu sau 3 ngày vẫn chưa đi đại tiện được thì mẹ cần thụt tháo phân.

– Nhiều trường hợp mẹ bị bệnh trĩ sau sinh, mẹ cần gặp bác sĩ để có hướng điều trị nhanh khỏi nhất. 

Chăm sóc bầu vú

– Một vấn đề quan trọng nhất đó chính là gia đình nên động viên mẹ cho con bú. Mẹ cho con bú thường xuyên ngay sau sinh để tránh đầu vú tụt, tắc tia sữa, và kích thích sữa về cho con. 

– Mẹ cần ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi điều độ giúp tinh thần thoải mái để có sữa cho con. 

Cách cho bé ngậm đúng:

• Miệng bé há to, cằm và môi bé chạm vào bầu vú mẹ.
• Môi dưới đưa ra ngoài.
• Núm vú mẹ không che mũi bé làm bé ngạt.
• Bé bú nghe tiếng nuốt.
• Khi bú bé cảm thấy vui vẻ, thỏa mãn.
• Mẹ không cảm thấy đau vú.
• Đặc biệt không được cho bé nằm khi bú mẹ dễ bị sặc sữa.

Lưu ý khi nuôi con bằng sữa mẹ

– Mẹ cần lau sạch vú trước khi cho bé bú. Trong khi bú cần cho bé bú đung khớp ngậm và nên cho bé bú hết sữa trong vú. Nếu bé không hết thì mẹ nên vắt ra để vú có phản xạ xuống sữa nhiều hơn cho lần sau.

– Mẹ có thể cho con bú sữa cho tới khi bé 1 – 2 tuổi tùy vào điều kiện của mỗi người. Đặc biệt trong giai đoạn cho con bú mẹ nên thận trọng trong việc sử dụng thuốc.

Việc tắm gội

Cơ thể mẹ sẽ có thể tiết ra rất nhiều mồ hôi sau sinh nên cần được tắm rửa sạch,nhất là vào mùa hè. 

Tùy theo cơ địa mà sau 3 – 4 ngày mẹ có thể tắm. Khi tắm nên chú ý những điều sau:

– Tắm nhanh, không tắm bồn.

– Mẹ nên tắm ở nơi kín gió hạn chế bị cảm lạnh.

– Tắm bằng nước ấm. 

– Lau người khô thật nhanh sau khi tắm.

– Gội đầu nhanh và sấy khô.

Trang phục sau sinh

– Quần áo rộng rãi, thoáng mát, áo ngực mẹ nên nới rộng để thoải mái hơn. 

– Mẹ nên mặc dài tay vì sau sinh cơ thể mẹ rất dễ cảm lạnh. Nếu thời tiết nắng nóng khiến mẹ khó chịu, mẹ có thể mặc áo cộc tay ở trong nhà mặc áo dài tay khi đi ra ngoài.

Vận động sớm

– Nếu sản dịch ít và sớm hết thì mẹ nên vận động sớm để tránh sản dịch ứ đọng khiến tử cung khó co hồi. 

– Vận động sớm sẽ giúp mẹ giảm táo bón sau sinh.

Chế độ dinh dưỡng

Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh thường

– Mẹ cần ăn đủ 4 nhóm chất: chất đạm, tinh bột/đường, chất béo, vitamin và khoáng chất trong thực đơn mỗi ngày.

– Ăn những món ăn lợi sữa như:

+ Cháo móng giò

+ Gà tiềm thuốc bắc

+ Cháo chân giò với đu đủ xanh

+ Cháo chân dê,… 

Lưu ý: Không nên ăn liên tục những món này sẽ dẫn đến tình trạng tăng cân khó kiểm soát.

– Mẹ không nên ăn thức ăn nhiều đạm, nhiều dầu mỡ khi vừa sinh xong.

– Uống đủ nước ấm để làm nguyên liệu sản xuất sữa.

– Uống thêm ngũ cốc với sữa để giúp lợi sữa.

– Ăn nhiều rau xanh để cơ thể nhanh phục hồi, ngăn ngừa táo bón, cải thiện chất lượng sữa.

– Kiêng các chất kích thích và đồ uống như trà, cà phê, nước ngọt,

Dinh dưỡng cho mẹ sau sinh mổ

Cơ bản chế độ dinh dưỡng của mẹ sinh mổ sẽ giống như sinh thường. Tuy nhiên, cần lưu ý một số điều sau:

– Kiêng ăn đồ nếp, thịt gà, cua biển, rau muống, thịt bò, lòng trắng trứng. Những thực phẩm này sẽ cản trở quá trình lành sẹo.

– Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, nhất là khoai lang, đu đủ, chuối và nước uống để ngăn ngừa táo bón.

– Kiên trì với chế độ ăn uống khoa học vì sinh mổ thường sữa sẽ chậm về hơn do ảnh hưởng của kháng sinh.

Những yếu tố khác

Bên cạnh việc chăm sóc mẹ bầu sau sinh kể trên, mẹ cũng cần chú ý chăm sóc những vấn đề khác như:

– Lấy lại vóc dáng sau sinh bằng cách cho con bú, vận động thường xuyên, ngủ đủ giấc và chế độ ăn uống khoa học.

– Chăm sóc làn da: Nên lựa chọn những sản phẩm lành tính hoặc từ tự nhiên như rau diếp cá, trứng gà, mật ong, nghệ để đắp mặt. 

– Đặc biệt, mẹ cần nghỉ ngơi đầy đủ và luôn giữ tinh thần vui vẻ, thoải mái, tránh stress, căng thẳng để hạn chế tối đa khả năng trầm cảm sau sinh.

Bệnh viện Quốc tế Dolife tự tin là địa điểm uy tín cung cấp chế độ chăm sóc thai sản trọn gói, toàn diện đầy đủ các dịch vụ từ A đến Z nhàn cho mẹ và cả gia đình, an toàn cho bé. Liên hệ ngay để tư vấn miễn phí!