Đái tháo đường type 1: Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị

Đái tháo đường type 1 là bệnh gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị ra sao? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Đái tháo đường type 1 là bệnh gì?

Tuyến tụy là một tuyến nội tiết có vai trò giúp điều hòa nồng độ đường trong máu. Khi đó đường huyết luôn được giữ trong khoảng ổn định dù cơ thể đang ở trạng thái đói hay no. Insulin là hormone được tiết ra từ tế bào beta tuyến tụy. Insulin giữ vai trò chuyển đường trong máu vào tế bào. Qua đó gián tiếp điều chỉnh nồng độ đường huyết. 

Tiểu đường tuýp 1 là bệnh lý mà tế bào beta của tuyến tụy bị phá hủy. Từ đó gây thiếu một phần hoặc hoàn toàn hormone insulin. Hậu quả dẫn đến hiện tượng tăng đường huyết. 

Biểu hiện của tiểu đường type 1

Bệnh tiểu đường type 1 có biểu hiện rất đa dạng. Có thể kể đến những triệu chứng điển hình sau:

Các triệu chứng điển hình:

• Đi tiểu nhiều hơn, đặc biệt vào ban đêm giúp cơ thể tăng thải lượng đường dư thừa trong máu qua thận.
• Khát nước và uống nước nhiều: Lượng đường trong máu tăng kích thích cơ thể đào thải lượng đường dư thừa qua đường tiểu. Từ đó, dẫn đến tình trạng khát nước, mất nước, khô miệng. Khiến cơ thể cố gắng bù trừ bằng cách uống nhiều nước.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân và nhanh cảm thấy đói. Đặc biệt là sau khi ăn: Glucose được đào thải ra ngoài cơ thể qua đường tiểu khiến cơ thể nhanh đói. Đồng thời, mất nước cũng là một trong những yếu tố gây sụt cân.

Các triệu chứng khác

Ngoài các triệu chứng điển hình trên, khi bị đái tháo đường, bạn có thể sẽ xuất hiện các triệu chứng khác như:

• Mệt mỏi và không có năng lượng vì đường trong máu không có insulin để chuyển hóa thành năng lượng hoạt động cho các tế bào cơ thể.
• Mờ mắt.
• Thường xuyên bị nhiễm trùng da, âm đạo hoặc đường tiết niệu.
• Cáu kỉnh và hay thay đổi tâm trạng.
• Vết thương hoặc vết loét lâu lành hơn.

Ngoài ra, các dấu hiệu cấp cứu với bệnh tiểu đường tuýp 1 bao gồm

• Co giật và lú lẫn.
• Hơi thở có mùi trái cây.
• Thở nhanh và nặng nhọc (nhịp thở Kussmaul).
• Đau bụng và nôn mửa.
• Mất ý thức.

Nguyên nhân gây tiểu đường type 1

Tiểu đường tuýp 1 chiếm 10% trong tổng số người mắc bệnh đái tháo đường. Nguyên nhân tiểu đường tuýp 1 do tế bào beta ở tuyến tụy bị phá hủy. Khiến cơ thể không còn hoặc còn rất ít insulin. Điều này dẫn đến việc lượng đường trong máu người bệnh không hóa thành năng lượng.

Trong nguyên nhân gây ra tiểu đường tuýp 1 thì đến 95% trường hợp do cơ chế tự miễn (còn được gọi là tuýp 1A). Và 5% không rõ nguyên nhân (gọi là tuýp 1B). Ở tuýp 1A do hệ miễn dịch tấn công nhầm và phá hủy các tế bào có nhiệm vụ sản xuất insulin ở tuyến tụy. Người bệnh phải phụ thuộc nguồn insulin từ bên ngoài đưa vào.

Dù các yếu tố nguy cơ khiến xảy ra đái tháo đường tuýp 1 vẫn đang còn nghiên cứu. Nhưng dựa trên số trường hợp mắc, các nhà khoa học ghi nhận tình hình chung: 

• Khi thành viên trong gia đình có người bị đái tháo đường tuýp 1 thì các thành viên còn lại cũng có nguy cơ mắc bệnh
• Hoặc người bệnh bị phơi nhiễm với một số loại virus… dẫn đến sự phá hủy của hệ miễn dịch. Đây cũng là yếu tố nguy cơ gây bệnh.

Các yếu tố nguy cơ

Tiểu đường tuýp 1 có thể gặp ở mọi đối tượng. Tuy nhiên có một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 1 như sau:

• Di truyền: Nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 1 sẽ tăng cao một khi trong gia đình có bố mẹ hoặc ông bà bị tiểu đường tuýp 1.
• Độ tuổi: Đối tượng thường gặp của bệnh tiểu đường tuýp 1 chủ yếu là trẻ em, người trẻ dưới 30 tuổi. Nhất là trong độ tuổi vị thành niên. Do đó, bệnh lý này còn được biết đến với tên gọi là tiểu đường vị thành niên.
• Mắc một số bệnh tự miễn khác: Nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 1 cũng tăng cao ở những bệnh nhân mắc các bệnh tự miễn khác như xơ cứng bì, basedow…
• Virus: Tiếp xúc với một số virus như virus rubella, cytomegalovirus… có thể gây hủy hoại hệ thống miễn dịch của tế bào tiểu đảo tụy. 

Phương pháp chẩn đoán và điều trị bệnh

Phương pháp chẩn đoán

Bác sĩ có thể chỉ định bạn thực hiện một số các xét nghiệm đường huyết như:

• Xét nghiệm HbA1C là một xét nghiệm máu đo lượng đường huyết máu trung bình trong 3 tháng trước đó mà không cần phải nhịn ăn uống. Chỉ số HbA1C mục tiêu < 6.5% cho thấy tình trạng đường huyết đang được kiểm soát tốt.
  Công thức tính glucose từ % của HbA1c:

• – Đơn vị mg/dL: 28,7 x HbA1c – 46,7
• – Đơn vị mmol/L: 1,59 x HbA1c -2,59

• Xét nghiệm đường huyết bất kỳ: Chỉ số đường huyết ≥ 200 mg/dL (hoặc 11.1 mmol/L). Kèm 4 triệu chứng điển hình của đái tháo đường giúp chẩn đoán đái tháo đường.
• Xét nghiệm glucose huyết lúc đói. Yêu cầu người bệnh cần nhịn ăn ít nhất là 8 giờ. Và chỉ số xét nghiệm ≥ 126 mg/dL (hay 7 mmol/L) được chẩn đoán là đái tháo đường.
• Nghiệm pháp dung nạp glucose được thực hiện vào buổi sáng sau khi nhịn đói từ 8 – 12 giờ. Xét nghiệm glucose huyết lúc đói. Sau đó cho bệnh nhân uống một lượng tương đương 75g glucose trong 5 phút. Tiến hành định lượng lại glucose huyết sau 1 và 2 giờ kể từ thời điểm uống nước đường.

Một số xét nghiệm khác

Trường hợp nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường tuýp 1, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện:

• Xét nghiệm máu để tìm kháng thể. Để cho thấy rằng cơ thể đang tự tấn công chính các tế bào của mình. Kháng thể này thường được tìm thấy ở người mắc bệnh đái tháo đường tuýp 1 và không có ở tuýp 2.
• Xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu để tìm ketones. Chất được tạo ra khi cơ thể ly giải lipid để tạo năng lượng vì không sử dụng được glucose.

Phương pháp điều trị tiểu đường type 1

Điều trị đái tháo đường loại 1 cần tiêm insulin hằng ngày. Hầu hết những người mắc đái tháo đường type 1 cần hai đến bốn mũi tiêm mỗi ngày.

Không những tiêm insulin mà người bệnh còn cần có một chế độ ăn uống hợp lý. Nếu một người tiêm insulin nhưng lại quên ăn, họ có thể bị hạ đường huyết. Nếu dùng quá ít insulin hoặc ăn quá nhiều thì lại có thể bị nhiễm toan ceton.

Một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên rất quan trọng đối với mọi người, đặc biệt đối với những người mắc bệnh đái tháo đường. Một chế độ ăn uống lành mạnh cho người mắc bệnh đái tháo đường type 1 giúp giữ lượng glucose trong máu tương đối ổn định.

Để giữ cho lượng đường trong máu ở mức bình thường và tương đối ổn định. Một người mắc bệnh tiểu đường loại 1 thường được khuyên nên ăn, tập thể dục và dùng insulin vào cùng một thời điểm mỗi ngày. Thói quen thường xuyên giúp giữ mức glucose trong phạm vi bình thường.

Những người mắc bệnh tiểu đường loại 1 nên tập thể dục thường xuyên. Tập thể dục giúp bảo vệ sức khỏe và giúp hệ tim mạch khỏe mạnh. Ngoài ra, tập thể dục thường xuyên giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Tuy nhiên bạn cần hỏi bác sĩ của bạn khi nào nên tập thể dục, tập bao nhiêu là đủ?

Trên đây là những thông tin về bệnh tiểu đường type 1. Liên hệ 1900 1984 để được tư vấn và đặt lịch thăm khám với các chuyên gia của Bệnh viện Quốc tế DoLife.

Bệnh viện Quốc tế DoLife Địa chỉ: Tầng 2, Tòa nhà Suced, 108 Nguyễn Hoàng, Nam Từ Liêm, Hà Nội Hotline: 1900 1984 Website: dolifehospital.vn Email: info@dolifehospital.vn Fanpage: Bệnh viện Quốc tế Dolife