Viêm ruột thừa: Dấu hiệu nhận biết và những biến chứng nguy hiểm

Chỉ một cơn đau âm ỉ bên bụng dưới cũng có thể là dấu hiệu của một “quả bom hẹn giờ” trong cơ thể – đó chính là viêm ruột thừa. Nếu bạn nghĩ đây chỉ là bệnh vặt, hãy cẩn thận: chỉ vài giờ chậm trễ cũng đủ khiến ruột bị vỡ, nhiễm trùng lan rộng, và đe dọa tính mạng. Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu về viêm ruột thừa và biến chứng nguy hiểm mà bạn tuyệt đối không được chủ quan!

Viêm ruột thừa là gì?

Viêm ruột thừa là tình trạng ruột thừa bị viêm, sưng tấy, và có thể chứa mủ, gây đau đớn và cần được xử lý nhanh chóng. Ruột thừa là một đoạn ống nhỏ, hình ngón tay, nằm ở góc dưới bên phải của bụng, nối với phần đầu của ruột già.

Mặc dù ruột thừa không có vai trò rõ ràng trong tiêu hoá, nhưng khi nó bị viêm lại trở thành một tình trạng cấp cứu ngoại khoa nghiêm trọng. Nếu không được điều trị kịp thời, ruột thừa có thể vỡ ra, làm mủ và vi khuẩn lan tràn khắp ổ bụng, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

– Viêm phúc mạc (nhiễm trùng màng bụng)

 

– Áp-xe ruột thừa (ổ mủ tụ quanh ruột thừa)

 

– Nhiễm trùng huyết (nhiễm trùng lan vào máu)

 

Thông thường, cách điều trị hiệu quả nhất là phẫu thuật cắt bỏ ruột thừa – một thủ thuật đơn giản nhưng cực kỳ cần thiết nếu được thực hiện đúng lúc.

Nguyên nhân gây viêm ruột thừa

Nguyên nhân gây viêm ruột thừa chủ yếu xuất phát từ sự tắc nghẽn bên trong lòng ruột thừa. Từ đó dẫn đến vi khuẩn sinh sôi, gây viêm và nhiễm trùng. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất:

– Tắc nghẽn bởi phân cứng (sỏi phân):
Phân bị khô và cứng lại có thể mắc kẹt trong ruột thừa, gây tắc nghẽn và viêm.

– Viêm nhiễm do virus hoặc vi khuẩn:
Một số bệnh nhiễm trùng đường tiêu hoá (như sau khi bị tiêu chảy hoặc cảm cúm) có thể làm mô lympho trong ruột thừa sưng to, dẫn đến bít tắc.

– Sẹo dính hoặc chấn thương vùng bụng:
Những người từng phẫu thuật vùng bụng hoặc bị chấn thương có thể bị sẹo hoặc dính ruột, khiến ruột thừa dễ bị tắc.

–  Dị vật hoặc giun đường ruột:
Trong một số ít trường hợp, dị vật hoặc giun (đặc biệt là ở trẻ nhỏ) có thể làm tắc ruột thừa.

– Khối u:
Dù hiếm gặp, nhưng khối u lành tính hoặc ác tính trong ruột thừa cũng có thể gây tắc nghẽn và viêm.

Khi ruột thừa bị tắc, vi khuẩn bên trong bắt đầu phát triển nhanh chóng, gây viêm, sưng, và tích tụ mủ. Nếu không can thiệp kịp thời, áp lực bên trong ruột thừa sẽ tăng, dẫn đến vỡ ruột thừa – một tình huống cực kỳ nguy hiểm.

Dấu hiệu nhận biết viêm ruột thừa

1. Đau bụng – dấu hiệu đầu tiên và đặc trưng nhất

– Ban đầu, cơn đau thường âm ỉ quanh vùng rốn.

 

– Sau vài giờ, đau sẽ di chuyển dần xuống vùng hố chậu phải (góc dưới bên phải bụng).

 

– Đau tăng dần, liên tục, không giảm khi nghỉ ngơi.

 

2. Buồn nôn và nôn

– Thường xảy ra sau khi bắt đầu đau bụng.

 

– Nhiều người dễ nhầm với đau dạ dày hoặc rối loạn tiêu hoá.

 

3. Sốt nhẹ

– Nhiệt độ có thể từ 37,5–38,5°C.

 

– Nếu ruột thừa vỡ, sốt có thể tăng cao hơn.

 

4. Chán ăn, mệt mỏi

– Cảm giác mệt, không muốn ăn uống là dấu hiệu khá phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua.

 

5. Táo bón hoặc tiêu chảy

– Một số trường hợp có thể bị táo bón nhẹ hoặc tiêu chảy thoáng qua.

 

6. Đau tăng khi ho, cử động hoặc ấn vào vùng bụng phải

– Khi ấn vào bụng bên phải và buông ra nhanh, cơn đau tăng đột ngột (dấu hiệu Blumberg) – cảnh báo nguy cơ viêm phúc mạc.

Đau ruột thừa bên nào?

Cơn đau ruột thừa thường bắt đầu từ vùng quanh rốn, sau đó di chuyển và khu trú rõ hơn ở hố chậu phải (gần xương hông bên phải).

Đau ruột thừa bên trái hay phải?

Đau ruột thừa thường xuất hiện ở bên phải bụng dưới. Đây là vị trí phổ biến nhất khi viêm ruột thừa.

Trong một số trường hợp, cơn đau có thể xuất hiện ở các vùng khác trong bụng nếu ruột thừa nằm ở vị trí bất thường hoặc viêm đã lan rộng ra phúc mạc và niêm mạc của ổ bụng.

Đau ruột thừa ở vị trí nào?

Cơn đau ruột thừa thường bắt đầu ở vùng bụng xung quanh rốn rồi di chuyển dần về phía dưới bên phải bụng – vị trí bình thường của ruột thừa.

Trong trường hợp viêm ruột thừa vỡ mủ, cơn đau trở nên nghiêm trọng hơn, lan rộng khắp bụng và có thể kèm theo sốt cao, buồn nôn, nôn mửa và bụng căng cứng.

Biến chứng của viêm ruột thừa

Dưới đây là 3 biến chứng nguy hiểm của viêm ruột thừa nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm phúc mạc toàn bộ

Đây là biến chứng nguy hiểm, xảy ra khi ruột thừa vỡ chảy vào ổ bụng. Khi bị viêm phúc mạc toàn bộ, người bệnh sẽ có những biểu hiện nhiễm trùng, nhiễm độc, có thể đe dọa tính mạng nếu không cấp cứu kịp thời:

– Sốt cao, rét run

– Đau khắp ổ bụng

– Tiểu khó

– Trung tiện khó

– Chướng bụng do liệt ruột,…

Áp-xe ruột thừa

Khi ruột thừa viêm và bị vỡ nhưng chưa tràn vào ổ bụng tạo thành khối áp-xe ruột thừa và có khả năng vỡ tràn vào ổ bụng gây viêm phúc mạc. Một số dấu hiệu nhận biết áp-xe ruột thừa như:

– Đau hố chậu phải

– Sốt cao hoặc rất cao

– Bạch cầu máu tăng cao

Đám quánh ruột thừa

Xảy ra khi người bệnh có sức đề kháng, sự kết dính của quai ruột và mạc treo tốt. Triệu chứng lâm sàng của tình trạng này là đau và sốt, ấn nhẹ đau, không có phản ứng ở thành bụng. Đám quánh ruột thừa có nguy cơ tiến triển theo hai hướng: hoặc là tan dần hoặc là tạo thành áp-xe ruột thừa.

Những điểm cần lưu ý về bệnh viêm ruột thừa

Viêm ruột thừa chiếm tỷ lệ cao trong các ca cấp cứu bụng (khoảng 30%). Vì vậy nên khi bệnh nhân đến bệnh viện với triệu chứng đau bụng, đặc biệt là đau vùng hố chậu phải, việc đầu tiên bác sĩ sẽ làm là đánh giá xem bệnh nhân có nguy cơ bị viêm ruột thừa hay không?

Đối với những trường hợp khó chẩn đoán, bác sĩ cần theo dõi chặt chẽ tình trạng của bệnh nhân trong nhiều giờ, khám đi khám lại nhiều lần để tránh bỏ sót.  

Chẩn đoán sớm, chính xác kết hợp với can thiệp ngoại khoa kịp thời trong 24 giờ đầu sau khi xuất hiện cơn đau đóng vai trò then chốt trong giảm thiểu biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra.

Viêm ruột thừa là một tình trạng cấp cứu y tế nghiêm trọng, không nên xem nhẹ. Việc nhận biết sớm dấu hiệu viêm ruột thừa như đau bụng dữ dội vùng hố chậu phải, buồn nôn, sốt nhẹ… sẽ giúp bạn kịp thời đến bệnh viện để điều trị, tránh xa các biến chứng nguy hiểm như vỡ ruột thừa, viêm phúc mạc hay nhiễm trùng huyết. Nếu có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nào, đừng chần chừ – hãy thăm khám ngay để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của chính mình.