Táo bón ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến khiến bé khó chịu, quấy khóc và ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa non nớt. Nếu không xử lý kịp thời, táo bón có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe cho bé. Vậy làm thế nào để giúp trẻ đi ngoài dễ dàng, giảm táo bón một cách tự nhiên và an toàn? Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, dấu hiệu và những cách trị táo bón hiệu quả cho bé ngay trong bài viết dưới đây!
Tìm hiểu tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh
Táo bón ở trẻ sơ sinh là tình trạng bé đi ngoài ít hơn bình thường, phân khô, cứng, khó đi hoặc phải rặn nhiều. Trẻ có thể quấy khóc, chướng bụng, bú kém và khó chịu do phân tích tụ lâu trong ruột.
Thông thường, số lần đi ngoài của trẻ sơ sinh phụ thuộc vào chế độ ăn và độ tuổi:
– Trẻ bú mẹ hoàn toàn: Có thể đi ngoài từ 1-3 lần/ngày, thậm chí có bé đi 2-3 ngày/lần nhưng phân vẫn mềm, không gọi là táo bón.
– Trẻ bú sữa công thức: Dễ bị táo bón hơn do sữa công thức khó tiêu hóa hơn sữa mẹ, thường đi ngoài 1 lần/ngày hoặc ít hơn.
Nếu bé có dấu hiệu rặn đỏ mặt, phân cứng, khó đi hoặc bỏ bú, có thể bé đang bị táo bón và cần được can thiệp kịp thời.
Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ sơ sinh
Táo bón ở trẻ sơ sinh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
Do chế độ dinh dưỡng
– Trẻ bú sữa công thức: Một số loại sữa công thức chứa đạm khó tiêu, ít chất xơ hoặc không phù hợp với hệ tiêu hóa của bé, dễ gây táo bón.
– Mẹ ăn ít chất xơ: Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn, nếu mẹ ăn ít rau xanh, trái cây hoặc uống ít nước, bé cũng có thể bị ảnh hưởng.
– Thiếu nước: Dù trẻ sơ sinh chủ yếu bú sữa, nhưng nếu không bú đủ lượng sữa cần thiết, bé có thể bị thiếu nước, làm phân khô và cứng hơn.
Do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện
– Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non nớt, khả năng hấp thụ và xử lý thức ăn chưa tốt, dễ dẫn đến rối loạn tiêu hóa, trong đó có táo bón.
Do ít vận động
Trẻ sơ sinh chưa biết bò hay đi lại nên nhu động ruột hoạt động chậm, dẫn đến phân bị tích tụ trong ruột lâu hơn, gây táo bón.
Do một số bệnh lý
Một số trường hợp hiếm, táo bón có thể do các vấn đề sức khỏe như:
– Bệnh Hirschsprung (phình đại tràng bẩm sinh) làm rối loạn nhu động ruột.
– Suy giáp bẩm sinh ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa.
– Dị ứng đạm sữa bò gây rối loạn tiêu hóa và táo bón.
Dấu hiệu táo bón ở trẻ sơ sinh
Dưới đây là những dấu hiệu giúp ba mẹ nhận biết trẻ sơ sinh bị táo bón:
Số lần đi ngoài ít hơn bình thường
– Trẻ sơ sinh thường đi ngoài từ 1–3 lần/ngày (đối với trẻ bú mẹ) hoặc 1 lần/ngày (đối với trẻ bú sữa công thức).
– Nếu bé đi ngoài dưới 3 lần/tuần hoặc nhiều ngày không đi mà có dấu hiệu khó chịu, có thể bé đang bị táo bón.
Phân khô, cứng, vón cục
– Trẻ đi ngoài ra phân khô, rắn, có dạng viên nhỏ giống phân dê.
– Một số bé có thể đi phân to bất thường, gây đau rát hậu môn.
Bé rặn đỏ mặt, quấy khóc khi đi ngoài
– Trẻ phải rặn mạnh, mặt đỏ bừng, khóc thét do đau khi đi ngoài.
– Một số bé sợ đi vệ sinh, có phản xạ nhịn vì đau.
Bụng chướng, đầy hơi
– Khi bị táo bón, phân tích tụ lâu trong ruột, gây đầy hơi, chướng bụng, khiến bé khó chịu.
– Bé có thể quấy khóc nhiều, đặc biệt là sau mỗi bữa ăn.
Bé biếng bú, ngủ không ngon
– Táo bón có thể khiến bé cảm thấy khó chịu, biếng bú, ngủ chập chờn hoặc hay giật mình.
Có dấu hiệu nứt hậu môn, chảy máu
– Nếu bé đi ngoài khó khăn kéo dài, hậu môn có thể bị rách, dẫn đến chảy máu khi đi vệ sinh.
Nếu ba mẹ thấy bé có những dấu hiệu trên, cần tìm cách cải thiện sớm để giúp bé đi ngoài dễ dàng hơn, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.
Táo bón ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?
Táo bón ở trẻ sơ sinh thường không quá nguy hiểm nếu được xử lý kịp thời. Tuy nhiên, nếu để kéo dài, táo bón có thể gây ra một số ảnh hưởng đến sức khỏe của bé, bao gồm:
– Đau rát, nứt hậu môn
Phân khô, cứng khiến bé phải rặn mạnh khi đi ngoài, lâu dần có thể gây rách hậu môn, chảy máu, làm bé đau và sợ đi vệ sinh, dẫn đến tình trạng táo bón nghiêm trọng hơn.
– Biếng bú, chậm tăng cân
Táo bón khiến bé đầy bụng, khó tiêu, ăn uống kém, từ đó ảnh hưởng đến sự hấp thu dinh dưỡng và làm bé chậm tăng cân.
– Rối loạn tiêu hóa
Phân tích tụ lâu trong ruột có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, khiến bé dễ bị đầy hơi, khó tiêu, thậm chí đi kèm tiêu chảy hoặc nôn trớ.
– Nguy cơ sa trực tràng
Nếu bé phải rặn quá nhiều và thường xuyên, thành trực tràng có thể bị tổn thương, lâu dần dẫn đến nguy cơ sa trực tràng (một phần trực tràng lộ ra ngoài hậu môn).
– Ảnh hưởng đến sự phát triển của bé
Khi hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, bé không hấp thu đủ dưỡng chất cần thiết, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí não.
Khi nào cần đưa bé đi khám bác sĩ?
Ba mẹ nên đưa bé đến bác sĩ nếu trẻ có các dấu hiệu sau đây:
– Táo bón kéo dài hơn 1 tuần mà không cải thiện.
– Bé quấy khóc dữ dội, bỏ bú, sụt cân.
– Hậu môn bị nứt, chảy máu nhiều.
– Bụng bé chướng to, nôn ói hoặc sốt.
Cách điều trị táo bón cho trẻ sơ sinh
Để điều trị táo bón cho trẻ sơ sinh, ba mẹ có thể áp dụng một số phương pháp an toàn và hiệu quả sau:
Điều chỉnh chế độ ăn uống
Với trẻ bú mẹ
– Mẹ nên ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu chất xơ (đu đủ, chuối, táo, lê…) và uống đủ nước để cải thiện chất lượng sữa.
– Hạn chế thực phẩm gây táo bón như đồ chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn.
Với trẻ bú sữa công thức
– Chọn loại sữa có chất xơ hòa tan (FOS, GOS) giúp bé tiêu hóa tốt hơn.
– Pha sữa đúng tỷ lệ, không pha quá đặc vì có thể làm bé khó tiêu.
Với trẻ bắt đầu ăn dặm (từ 6 tháng)
– Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như khoai lang, rau mồng tơi, bông cải xanh, chuối, lê…
– Cho bé uống thêm nước lọc hoặc nước ép trái cây loãng (táo, lê).
Tăng cường vận động và massage bụng
Massage bụng
– Xoa bụng bé theo chiều kim đồng hồ khoảng 5-10 phút mỗi ngày để kích thích nhu động ruột.
– Có thể dùng dầu dừa hoặc dầu oliu để massage giúp bé thư giãn.
Bài tập đạp chân
– Đặt bé nằm ngửa, nhẹ nhàng cầm hai chân bé di chuyển như tư thế đạp xe giúp kích thích tiêu hóa.
Cho bé nằm sấp
– Đặt bé nằm sấp một lúc trong ngày giúp tăng cường cơ bụng, hỗ trợ quá trình đi ngoài dễ dàng hơn.
Bổ sung men vi sinh hoặc chất xơ hòa tan (nếu cần thiết)
– Một số men vi sinh chứa lợi khuẩn (Probiotic) có thể giúp cân bằng hệ tiêu hóa của bé.
– Chất xơ hòa tan (Prebiotic như FOS, GOS) có thể được bổ sung để hỗ trợ bé đi ngoài dễ hơn.
– Trước khi dùng, ba mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Sử dụng biện pháp hỗ trợ khi cần
Nếu bé bị táo bón nặng, có thể tham khảo một số cách sau:
– Dùng nước ấm để kích thích hậu môn: Nhúng tăm bông vào nước ấm và xoa nhẹ quanh hậu môn để giúp bé đi ngoài dễ hơn.
– Dùng thuốc đặt hậu môn (theo chỉ định bác sĩ): Chỉ áp dụng khi bé bị táo bón nghiêm trọng và đã thử các phương pháp trên mà không hiệu quả.
áo bón ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể cải thiện nếu ba mẹ áp dụng đúng phương pháp. Việc điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và massage bụng sẽ giúp bé đi ngoài dễ dàng hơn. Nếu táo bón kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường, ba mẹ nên đưa bé đi khám để được tư vấn và điều trị kịp thời. Hãy chăm sóc hệ tiêu hóa của bé ngay từ những năm tháng đầu đời để bé luôn khỏe mạnh, phát triển tốt!
Bài viết liên quan
Đái dầm ở trẻ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Đái dầm là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, nhưng nếu kéo dài có thể ảnh hưởng đến tâm lý và sinh hoạt của bé. Vậy nguyên nhân gây đái dầm là gì? Khi nào cha mẹ cần lo lắng? Và đâu là cách điều trị hiệu quả giúp bé kiểm soát tốt hơn? […]
Viêm kết mạc ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Viêm kết mạc ở trẻ nhỏ là một bệnh lý thường gặp, gây đỏ mắt, chảy nước mắt và ngứa rát, ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày của bé. Bệnh có thể do virus, vi khuẩn hoặc dị ứng gây ra, dễ lây lan nếu không được xử lý kịp thời. Cha mẹ cần […]
Khóc dạ đề ở trẻ sơ sinh bao lâu thì hết?
Trẻ sơ sinh khóc dạ đề là tình trạng khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng khi bé quấy khóc không ngừng vào buổi tối mà không rõ nguyên nhân. Hiện tượng này thường xuất hiện từ tuần thứ 2 đến tháng thứ 3 sau sinh và có thể kéo dài hàng giờ liền. Vậy […]
Trẻ sơ sinh bị vàng da có nguy hiểm không?
Vàng da ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến, thường xuất hiện trong những ngày đầu sau sinh. Tuy nhiên, nhiều bậc cha mẹ lo lắng không biết vàng da ở trẻ có nguy hiểm không và khi nào cần can thiệp y tế. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn […]
