Trẻ bị ngộ độc thức ăn cần xử lý thế nào?

Trẻ bị ngộ độc thức ăn nếu không xử lý kịp thời có thể dẫn tới tử vong. Vậy khi bị ngộ độc thức ăn, trẻ có biểu hiện gì? Ba mẹ cần xử lý ra sao? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Dấu hiệu trẻ bị ngộ độc thức ăn

Dấu hiệu của ngộ độc thực phẩm biểu hiện rõ rệt ở trẻ sau 2 đến 48 giờ tiếp xúc với thức ăn hay đồ uống bị nhiễm độc. Các dấu hiệu phổ biến bao gồm:

– Đau bụng: Trẻ có thể than đau bụng dữ dội hoặc âm ỉ, kèm theo quặn thắt.

– Nôn mửa: Trẻ nôn ra thức ăn vừa ăn hoặc dịch dạ dày.

– Tiêu chảy: Phân lỏng, có thể có máu hoặc chất nhầy.

– Sốt: Thường là sốt nhẹ đến trung bình, nhưng đôi khi có thể sốt cao.

– Mệt mỏi và chóng mặt: Do mất nước và chất điện giải.

– Khó chịu, quấy khóc: Trẻ nhỏ có thể khóc nhiều hơn do khó chịu trong bụng.

– Biểu hiện mất nước: Khô môi, khô miệng, tiểu ít, mắt trũng, da khô.

– Đau đầu và đau cơ: Có thể xảy ra khi ngộ độc do vi khuẩn hoặc virus.

– Các dấu hiệu nghiêm trọng khác: Co giật, khó thở, rối loạn ý thức, cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay lập tức.

Nguyên nhân khiến trẻ bị ngộ độc thức ăn

Nguyên nhân gây ngộ độc thức ăn ở trẻ thường do thực phẩm bị nhiễm vi khuẩn, virus, ký sinh trùng hoặc hóa chất độc hại. Cụ thể:

Vi khuẩn và độc tố của chúng:

– Salmonella: Có trong trứng sống, thịt gia cầm chưa nấu chín kỹ, sữa không tiệt trùng.

– Escherichia coli (E. coli): Thường gặp trong thịt bò tái, rau sống bị nhiễm phân bón.

– Campylobacter: Trong thịt gia cầm, sữa chưa tiệt trùng.

– Staphylococcus aureus: Do tay người chế biến không sạch hoặc bảo quản thực phẩm không đúng cách.

– Clostridium botulinum: Có trong đồ hộp, thực phẩm bảo quản kém.

Virus:

– Norovirus: Thường lây qua tiếp xúc hoặc ăn phải thực phẩm nhiễm virus từ người bệnh.

– Rotavirus: Nguyên nhân chính gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ.

Ký sinh trùng:

– Giardia: Có trong nước không an toàn, thực phẩm rửa bằng nước nhiễm khuẩn.

– Toxoplasma: Trong thịt sống hoặc chưa nấu chín kỹ.

Hóa chất độc hại:

– Thuốc trừ sâu, hóa chất bảo quản thực phẩm: Nếu không rửa kỹ hoặc không chế biến đúng cách.

– Kim loại nặng: Do thực phẩm bị nhiễm từ môi trường ô nhiễm.

Thực phẩm không đảm bảo an toàn:

– Thực phẩm ôi thiu, hết hạn sử dụng.

– Đồ ăn đường phố không đảm bảo vệ sinh.

– Thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ: Thịt tái, trứng sống, hải sản sống.

Chế biến và bảo quản không đúng cách:

– Không rửa tay trước khi nấu ăn.

– Sử dụng dao, thớt chung cho thực phẩm sống và chín.

– Bảo quản thức ăn ở nhiệt độ phòng quá lâu.

Xử trí thế nào khi trẻ bị ngộ độc thực phẩm?

Khi trẻ bị ngộ độc thực phẩm, cần xử lý nhanh chóng và đúng cách để tránh biến chứng nguy hiểm:

Sơ cứu tại nhà:

– Giúp trẻ nôn (chỉ khi trẻ mới ăn xong và còn tỉnh táo):

+ Kích thích nhẹ nhàng ở họng bằng ngón tay sạch để trẻ nôn ra thức ăn nhiễm độc.

+ Không ép nôn nếu trẻ buồn ngủ, co giật, hoặc nuốt phải hóa chất ăn mòn (như axit, kiềm).

– Bù nước và điện giải:

+ Cho trẻ uống từng ngụm nhỏ dung dịch Oresol (ORS) theo chỉ dẫn trên bao bì để bù nước và điện giải khi trẻ nôn nhiều hoặc tiêu chảy.

+ Nếu không có ORS, có thể cho trẻ uống nước lọc, nước cháo loãng, nước muối pha loãng.

+ Không cho uống nước ngọt có gas hoặc sữa khi đang tiêu chảy nặng.

Theo dõi tình trạng của trẻ:

– Quan sát các triệu chứng: Đau bụng dữ dội, tiêu chảy ra máu, nôn nhiều, sốt cao, chóng mặt, hoặc co giật.

– Kiểm tra dấu hiệu mất nước: Môi khô, tiểu ít, mắt trũng, da khô, mệt mỏi.

Đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay nếu:

– Tiêu chảy kéo dài trên 24 giờ hoặc có máu trong phân.

– Nôn liên tục không thể bù nước bằng đường uống.

– Trẻ sốt cao không hạ sau khi dùng thuốc hạ sốt.

– Dấu hiệu mất nước nặng: lừ đừ, không tỉnh táo, da khô nhăn, tiểu rất ít hoặc không tiểu.

– Co giật, khó thở, đau bụng dữ dội hoặc dấu hiệu nguy hiểm khác.

Những điều không nên làm:

– Không tự ý cho trẻ uống thuốc cầm tiêu chảy vì có thể giữ lại độc tố trong cơ thể.

– Không tự ý dùng kháng sinh nếu không có chỉ định của bác sĩ.

– Không ép trẻ ăn nếu đang buồn nôn, tiêu chảy nặng.

Cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm ở trẻ

Để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm ở trẻ, cần thực hiện các biện pháp an toàn thực phẩm và vệ sinh cá nhân chặt chẽ:

Lựa chọn thực phẩm an toàn:

– Chọn thực phẩm tươi sống, rõ nguồn gốc: Tránh mua thực phẩm không đảm bảo vệ sinh hoặc không có hạn sử dụng rõ ràng.

– Không mua thực phẩm ôi thiu, dập nát, có mùi lạ.

– Tránh thực phẩm đóng hộp bị phồng, rỉ sét hoặc biến dạng vì có nguy cơ nhiễm vi khuẩn độc hại.

Vệ sinh khi chế biến thực phẩm:

– Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi chế biến và cho trẻ ăn.

– Vệ sinh dụng cụ nhà bếp: Dao, thớt, chén đĩa phải được rửa sạch và để khô ráo.

– Sử dụng thớt riêng cho thực phẩm sống và chín để tránh lây nhiễm chéo vi khuẩn.

Chế biến thực phẩm đúng cách:

– Nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là thịt, trứng và hải sản.

– Đun sôi nước trước khi uống hoặc sử dụng cho trẻ.

– Hâm nóng thức ăn thừa kỹ càng trước khi cho trẻ ăn.

Bảo quản thực phẩm an toàn:

– Bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh ở nhiệt độ phù hợp: Ngăn mát (0-4°C), ngăn đông (dưới -18°C).

– Không để thực phẩm chín ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ (hoặc 1 giờ nếu thời tiết nóng trên 32°C).

– Đậy kín thực phẩm để tránh bụi bẩn và côn trùng xâm nhập.

Vệ sinh cá nhân và môi trường:

– Rửa tay sạch sẽ cho trẻ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

– Dạy trẻ thói quen vệ sinh cá nhân tốt, như không mút tay, không ăn đồ rơi xuống đất.

– Vệ sinh kỹ đồ chơi và dụng cụ ăn uống của trẻ.

Cẩn thận khi ăn ngoài hoặc mua đồ ăn sẵn:

– Chọn quán ăn sạch sẽ, uy tín, đảm bảo vệ sinh.

– Tránh mua đồ ăn đường phố không đảm bảo an toàn thực phẩm.

– Không cho trẻ ăn thức ăn để lâu, không rõ nguồn gốc.

Đọc kỹ nhãn mác thực phẩm:

– Kiểm tra hạn sử dụng, thành phần và hướng dẫn bảo quản.

– Tránh cho trẻ ăn các sản phẩm chứa chất bảo quản, phụ gia không an toàn.

Chú ý đặc biệt với trẻ nhỏ:

– Không cho trẻ ăn đồ sống hoặc tái: Như trứng sống, hải sản sống, gỏi, sushi.

– Tránh thức ăn dễ gây ngộ độc: Như nấm lạ, thực phẩm lên men tự làm không đảm bảo vệ sinh.

– Cẩn thận với các loại hạt, đậu sống vì có thể chứa độc tố tự nhiên.

Giáo dục nhận thức an toàn thực phẩm:

– Hướng dẫn trẻ nhận biết và tránh thực phẩm có mùi lạ, màu sắc bất thường.

– Dạy trẻ thói quen ăn uống lành mạnh và không ăn đồ vặt không rõ nguồn gốc.

Tình trạng trẻ bị ngộ độc thức ăn hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu bố mẹ quan tâm và chú ý tới các thói quen trong ăn uống hoặc trong sinh hoạt. Dù có thể khắc phục tình trạng ngộ độc tại nhà nhưng tốt hơn hết bố mẹ vẫn nên đưa bé tới các cơ sở y tế để được chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị – khắc phục tốt nhất.

Liên hệ hotline 19001984 nếu ba mẹ cần tư vấn hoặc đặt lịch khám cho con.