Thấp tim: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh thấp tim liên quan đến những tổn thương ở tim, mạch máu, khớp và có thể để lại nhiều di chứng nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong. Bệnh phổ biến nhất ở trẻ em từ 5 – 15 tuổi với tỷ lệ mắc ở bé trai và bé gái là như nhau.

Tìm hiểu chi tiết về bệnh lý tim mạch này qua bài viết bên dưới!

Tổng quan về bệnh thấp tim

Bệnh thấp tim là gì?

Bệnh thấp tim là bệnh lý viêm tự miễn, cấp tính có tính chất toàn thân. Bệnh xảy ra sau một hay nhiều đợt viêm họng do liên cầu beta tan huyết nhóm A. Người bệnh bị nhiễm liên cầu vùng hầu họng nếu không được điều trị trong vòng 2 – 3 tuần đầu sẽ tiến triển thành bệnh thấp tim.

Bệnh biểu hiện qua hội chứng: viêm tim, viêm đa khớp, chorea, ban đỏ vòng, hạt dưới da…

Tại các quốc gia đang phát triển, thấp tim là nguyên nhân chính gây ra bệnh tim mạch, để lại nhiều hệ quả kéo dài: viêm cơ tim, dày dính van tim, tổn thương van tim, rối loạn nhịp tim, suy tim, đột quỵ…

Theo ước tính, thế giới có khoảng 33.4 triệu người bị thấp tim. Trong đó, trẻ em và thanh niên là nhóm đối tượng phổ biến nhất.

Cơ chế gây bệnh

Hiện vẫn chưa thể xác định rõ ràng cơ chế gây ra thấp tim. Trong đó có 3 thuyết được đưa ra gồm:

– Thuyết miễn dịch

Liên cầu beta tan huyết nhóm A không gây ra các tổn thương trực tiếp cho các cơ quan. Nguyên nhân gây bệnh thấp tim chính là sự trùng hợp rủi ro giữa giữa chất có protein trên vi khuẩn liên cầu và protein của các cấu trúc trên cơ thể người làm nảy sinh phản ứng chống lại vi khuẩn, từ đó gây biểu hiện bệnh.

– Thuyết nhiễm độc

Liên cầu beta tan huyết nhóm A trực tiếp gây độc lên các cơ quan trong cơ thể (van tim, cơ tim, màng hoạt dịch, não…) từ đó gây triệu chứng bệnh.

– Thuyết dị ứng

Bệnh xảy ra do cơ thể địa cá nhân khi một số người có ái lực cao với liên cầu khuẩn. Hoặc một số trường hợp, gia đình có tiền sử mắc bệnh và trẻ cũng bị thấp tim.

Đối tượng nguy cơ

Thấp tim có liên quan đến việc nhiễm liên cầu khuẩn beta tan huyết nhóm A ở hầu họng. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp nhiễm liên cầu khuẩn để bị thấp tim. Các yếu tố nguy cơ gây bệnh kèm theo gồm:

– Tuổi tác: có tới 90% trường hợp mắc bệnh là ở trẻ từ 5 – 15 tuổi (phổ biến nhất là 9 – 12 tuổi).

– Môi trường: Bệnh thường phát triển khi thời tiết lạnh, ẩm.

– Cơ địa: Bệnh có khả năng xuất hiện cao hơn ở trẻ có cơ địa dễ bị dị ứng (mề đay, hen phế quản, nổi chàm…)

– Mức sống: Bệnh thường xuất hiện tại các khu vực có mức sinh hoạt thấp, vệ sinh kém, môi trường chật chội, kinh tế khó khăn…

Triệu chứng của bệnh thấp tim

Thấp tim thường bắt đầu xuất hiện sau khi mắc viêm họng liên cầu khoảng 2 – 4 tuần. Người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng toàn thân như:

– Sốt cao

– Mệt mỏi

– Đau bụng

– Da tái xanh

– Chảy máu cam

Bên cạnh đó, ở từng cơ quan, bệnh cũng có các biểu hiện riêng biệt:

– Khớp

Khoảng 75% người bệnh xuất hiện tình trạng đau, viêm đa khớp cấp. Trong đó, triệu chứng thường tập trung ở các khớp lớn và nhỡ (khớp gối, cổ tay, cổ chân, khuỷu tay…).

Các khớp sưng to, đau, nóng đỏ. Một số trường hợp, khớp có thể có dịch tụ lại nhưng không xuất hiện mủ. Viêm thường không đối xứng và chuyển từ khớp này sang khớp khác. Mỗi khớp thường viêm từ 3 – 5 ngày (không quá 10 ngày) và có thể tự khỏi hoặc cần dùng đến corticoid hay thuốc kháng viêm để giảm triệu chứng.

– Tim

Thấp tim ảnh hưởng nhiều nhất đến van tim. Bệnh có thể gây suy tim cấp, đe dọa tử vong. Ngoài ra, bệnh cũng có thể gây viêm nội tâm mạc đơn thuần, viêm cơ tim – nội tâm mạc, viêm toàn bộ tim…

– Thần kinh

Bệnh có thể gây rối loạn thần kinh: rối loạn cảm xúc, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn vận động, múa giật… hay thậm chí gây liệt, hôn mê, co giật.

– Da

Thấp tim có thể biểu hiện trên da với các nốt ban đỏ hình tròn, đường kính 1 – 3cm có bờ viền, không gây ngứa, phân bố chủ yếu trên thân và các chị, biến mất sau vài ngày. 

– Biểu hiện hiếm gặp

Tùy tình trạng bệnh lý, người bệnh có thể xuất hiện thêm các dấu hiệu như: viêm phổi kẽ, viêm màng phổi, đau bụng…

Phương pháp chẩn đoán thấp tim

Thấp tim thường được chẩn đoán dựa trên các tiêu chuẩn chính và phụ:

– Tiêu chuẩn chính

Người bệnh xuất hiện các đặc điểm: viêm tim, viêm đa khớp, Cục Meynet dưới da, hồng ban, sang thương hồng ban dưới da, sang thương nốt dưới da, múa vờn

– Tiêu chuẩn phụ

Bệnh được chẩn đoán dựa trên điện tâm đồ ECG, tốc độ lắng máu, bạch cầu tăng, C-reactin protein dương tính, các bất thường về tim, tiền sử mắc viêm khớp do liên cầu

Điều trị thấp tim

Mục đích điều trị

Việc điều trị thấp tim hiện nay nhằm hướng đến việc đảm bảo khỏi bệnh và ngăn ngừa tái phát:

– Giảm nhẹ triệu chứng cấp và nguy hiểm, đặc biệt là ở bệnh nhân xuất hiện viêm khớp, viêm tim.

– Tiêu diệt và ngăn ngừa khả năng tái nhiễm vi khuẩn liên cầu ở hầu họng và đường hô hấp.

– Nâng cao hiểu biết về thấp tim để người bệnh có ý thức tự phòng ngừa và tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ.

Các loại thuốc sử dụng

Tùy theo tình trạng bệnh lý mà người bệnh sẽ được kê đơn phù hợp. Trong đó, các loại thuốc thường xuất hiện gồm:

– Kháng sinh

– Thuốc chống viêm khớp

– Thuốc điều trị viêm tim chuyên biệt

– Thuốc điều trị tổn thương não – thần kinh

– …

Trong quá trình điều trị, người bệnh cần được theo dõi xuyên suốt tốc độ lắng hồng cầu máu và protein C phản ứng. Cho đến khi các triệu chứng lâm sàng được ổn định, người bệnh cần làm xét nghiệm CRP 2 lần/tuần và kiểm tra CRP 1 – 2 tuần/lần đến khi khỏi hoàn toàn.

Trên đây là những thông tin chung về Thấp tim. Nếu bạn cần được hỗ trợ giải đáp hoặc cung cấp thêm thông tin khám chữa bệnh, liên hệ ngay tới hotline 1900 1984 của DoLife để được hỗ trợ sớm nhất!

Lưu ý: Bài viết cung cấp thông tin  mang tính chất tham khảo. Bạn đọc vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc Chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể.